چالش‌های گردشگری سلامت

روه سلامت: گردشگری سلامت یکی از شاخه‌های نوظهور و رو به رشد در صنعت گردشگری است که در دهه‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین ابزارهای اقتصادی کشورها تبدیل شده است. گردشگران سلامت اغلب به دنبال خدماتی هستند که از نظر کیفیت بالا و هزینه مقرون‌به‌صرفه باشند.

اهمیت گردشگری سلامت نه‌تنها به دلایل اقتصادی بلکه به دلایل اجتماعی و فرهنگی نیز برجسته است. این صنعت به انتقال دانش پزشکی، ارتقای کیفیت خدمات درمانی محلی، و تعامل فرهنگی میان ملت‌ها کمک می‌کند.

به همین خاطر، برای بررسی عمیق‌تر ابعاد مختلف گردشگری سلامت و چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی آن، به گفت‌وگو با محمد جهانگیری رئیس انجمن گردشگری سلامت پرداخته‌ایم. قسمت اول این گفتگو در خبرگزاری مهر منتشر شده است؛ در ادامه بخش دوم این گفتگو را می‌خوانید:

نقش دانشگاه‌ها و مراکز علمی و درمانی در ارتقای گردشگری سلامت چیست؟

دانشگاه‌های نسل چهارم بر دو شاخصه اصلی تمرکز دارند؛ نخست فعالیت در حوزه اقتصاد محلی و بومی برای رفع مشکلات اقتصادی، و دوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر نظیر دانشگاه شریف، امیرکبیر، علوم پزشکی، و دیگر مراکز علمی باید به‌گونه‌ای تربیت شوند که بتوانند هم در اقتصاد نقش‌آفرینی کنند و هم شاخص‌های اجتماعی را ارتقا دهند.

افرادی که به‌عنوان پزشک یا متخصص در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند، می‌توانند عمود اصلی خیمه اقتصادی کشور باشند. این افراد، علاوه بر تخصص علمی، باید توانایی اثرگذاری بر اقتصاد کلان را نیز داشته باشند. همچنین پیشرفت‌های ایران در حوزه‌های فناوری‌های زیستی (بیوتکنولوژی)، فیزیک و شیمی بر اهمیت بهره‌برداری از ظرفیت این افراد برای توسعه کشور نقش دارند.

استفاده از بازی‌های رایانه‌ای و تکنولوژی‌های نوین می‌تواند به ارتقای سواد سلامت کمک کند؟

می‌توان از بازی‌های کامپیوتری برای افزایش آگاهی افراد در زمینه سلامت و تغییر سبک زندگی به شکلی مثبت استفاده کرد. در حال حاضر، بسیاری از جوانان علاقه‌مند به بازی‌های رایانه‌ای هستند. ما می‌توانیم این علاقه را در مسیری هدفمند هدایت کنیم؛ به عنوان مثال، با همکاری پزشکان و متخصصان حوزه سلامت، بازی‌هایی طراحی کنیم که ضمن سرگرمی، پیام‌های آموزشی و سلامت‌محور را منتقل کنند. بازی‌سازی مرتبط با پزشکی و سلامت می‌تواند به عنوان یکی از منابع درآمدزایی برای کشور تبدیل شود. این یک زمینه بکر و قابل سرمایه‌گذاری است که تاکنون مورد غفلت قرار گرفته است. این رویکرد بخشی از خدمات بین‌المللی سلامت و گردشگری سلامت است که می‌تواند جایگاه کشور را در این حوزه ارتقا ببخشد.

چالش‌های گردشگری سلامت؛ از دلال‌بازی تا غفلت از ظرفیت طلایی پزشکی ایران

با توجه به ظرفیت کشورهای اسلامی آیا توجه به معنویت می‌تواند نقشی موثر در حوزه سلامت داشته باشد؟

معنویت نه تنها به اسلام محدود نیست، بلکه در تمام ادیان وجود دارد و نقش آن در بهبود سلامت افراد به‌طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است

وی با اشاره به جلسه‌ای که در مشهد با حضور حوزه علمیه این شهر و تعدادی از پزشکان و طلاب برگزار شد. در این جلسه شاهد اثرگذاری عمیق معنویت بر بیماران بودیم. یکی از بیماران که ۱۰ سال با بیماری سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کرد و از زندگی ناامید شده بود، با دریافت خدمات معنوی و توجه به مسائل روحی، امید به زندگی‌اش افزایش یافت و توانست به خانواده و زندگی خود بازگردد. معنویت نه تنها به اسلام محدود نیست، بلکه در تمام ادیان وجود دارد و نقش آن در بهبود سلامت افراد به‌طور گسترده مورد توجه قرار گرفته است. ما نیز می‌توانیم سلامت را به‌عنوان محوری برای ایجاد امید و تقویت اقتصاد پویا قرار دهیم و از این ظرفیت برای جذب افراد بیشتر بهره ببریم. اهمیت همکاری میان ادیان و ظرفیت‌های مختلف در زمینه سلامت و معنویت مهم است و استفاده از این پتانسیل برای پیشبرد اهداف سلامت و اقتصاد ضروری است.

جایگاه گروه‌های مختلف جامعه پزشکی در این حوزه چگونه است؟

نباید با نگاه تک‌بعدی و محدود به پزشکان به حوزه سلامت نگریست. جامعه پزشکی شامل پزشکان، پرستاران، پاراکلینیک‌ها، دندان‌پزشکان، داروسازان و سایر متخصصان است که هرکدام با محوریت خاص خود در این حوزه فعالیت می‌کنند. در نظام سلامت، علاوه بر پزشکان، دانشمندان و متخصصان علوم پایه مانند بیوشیمیست‌ها نیز نقش مهمی در ارتقا سلامت عمومی ایفا می‌کنند. پیشگیری و اصلاح علمی سبک زندگی اهمیت زیادی دارد و اصلاح سبک زندگی باید بر مبنای اصول علمی انجام شود تا بتواند به بهبود وضعیت بهداشتی جامعه کمک کند. همه بخش‌های مرتبط با سلامت باید در کنار هم کار کنند تا با ایجاد یک محوریت منسجم، زمینه‌ساز بهبود وضعیت سلامت جامعه شوند.

تکنولوژی‌های نوین و درمان‌های ژنتیکی چقدر می‌تواند در ارتقای گردشگری سلامت اهمیت داشته باشد؟

امروز با دستاوردهایی که در حوزه ژنومیک به دست آمده، می‌توانیم در پیشگیری از بیماری‌ها و درمان‌های هدفمند به موفقیت‌های چشمگیری دست یابیم. شناسایی مسائل ژنتیکی نه تنها در پیشگیری بلکه در درمان‌های مبتنی بر ژن بسیار مهم است.

جهانگیری افزود که استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند تارگت تراپی، امکان طراحی داروهای اختصاصی برای افراد را فراهم کرده است که با کاهش آسیب‌های جانبی، اثربخشی درمان‌ها را افزایش می‌دهد. این پیشرفت‌ها، بخشی از خدمات بین‌المللی سلامت هستند که می‌توانند رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه داشته باشند.

سلامت به عنوان یک محور کلیدی می‌تواند به توسعه همه‌جانبه کمک کند. ما با وجود ظرفیت‌های علمی و فنی کشور این دانش و توانایی باید خودباوری را در خودمان تقویت کنیم و برای آن سرمایه‌گذاری کنیم. نقش سرمایه‌گذاران و خیرین، این حوزه نه تنها برای بهبود سلامت انسان‌ها، بلکه برای توسعه اقتصادی نیز بسیار مهم است. سرمایه‌گذاری در این حوزه به معنای هدر دادن پول نیست، بلکه می‌تواند به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدات علمی منجر شود.

خیرین به حوزه فناوری‌های سلامت توجه ویژه‌ای داشته باشند و با سرمایه‌گذاری در این زمینه، به بارور کردن ظرفیت‌های علمی کشور کمک کنند. ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از نوآوری‌های پزشکی، می‌تواند تحولات بزرگی در سلامت جامعه و اقتصاد کشور ایجاد کند. این یک فرصت بزرگ است که نباید از دست برود.