تهران- بیروت؛ در بامداد آشفته دیپلماتیک
ساعت 24 - بازرسی چمدان دیپلماتهای ایرانی در فرودگاه رفیق حریری بیروت حالا تبدیل به مساله تازه میان ایران و دولت لبنان شده است، مسالهای که مدام بر ابعاد سیاسی آن افزوده میشود و اکنون نیز سوالات بیشتری درباره چرایی و دلایل آن مطرح است. ماجرا با یک خبر ساده و در ادامه انتشار ویدیویی شروع شد که نشان میداد مدیر امنیت فرودگاه رفیق حریری بیروت قصد داشت چمدان 2 دیپلمات ایران را بازرسی کند که با مخالفت دیپلماتهای کشورمان روبهرو شد.
اقدامات امنیتی بیسابقه و شدید علیه مسافران یک پرواز ماهان ایر از تهران به بیروت در فرودگاه بینالمللی بیروت در شامگاه پنجشنبه با انتقادات گسترده مسافران روبرو شد و از سوی دیگر نیروهای امنیتی بازرسی دقیقی از هواپیما انجام دادند که منجر به اختلال در پرواز، تاخیر چند ساعته هواپیما و معطلی مسافران شد.
بیاعتنایی لبنان به قراردادهای جهانی
درحالیکه اساسا ورود این دو چمدان مطابق کنوانسیون روابط دیپلماتیک وین در سال1961 مجاز بوده، چرا ناگهان دستگاه امنیتی لبنان تصمیم گرفته به این شیوه دربرابر دیپلماتهای ایرانی عمل کند؟
و البته در ادامه این روند گویا مقامات امنیتی فرودگاه بیروت در تلاش برای بازرسی چمدانهای هیات دیپلماتیک ایران بودند که با ممانعت دیپلماتها و بروز تنش همراه شد. البته در این بین گفته میشود که این بازرسیها از چند هفته پیش و تحت نظارت افسران آمریکایی آغاز شده است.
بازرسی هیات دیپلماتیک ایرانی که ازجمله مسافرین این هواپیما بودند در حالی رقم خورد که طبق کنوانسیون 1961 وین در خصوص روابط دیپلماتیک، دیپلماتهای همه کشورها از مصونیت کامل برخوردارند و نباید در کشور مقصد مورد بازرسی یا نظارت شخصی قرار گیرند. این مصونیت شامل حقوق و امتیازات بسیاری میشود که به دیپلماتها اجازه میدهد ماموریت خود را با آزادی و امنیت انجام دهند، از جمله عدم بازرسی در فرودگاهها و هم چنین بر اساس این کنوانسیون، کشور میزبان حق بازرسی شخصی دیپلماتها یا بررسی اموال و بار آنها را ندارد.
به این ترتیب باید اذعان داشت که آن چه در فرودگاه رفیق حریری بیروت رخ داد، نقض آشکار مصونیت نمایندگان دیپلماتیک محسوب میشود و هرگونه تعرض به مصونیت دیپلماتیک میتواند موجب تنش در روابط بین کشورها شود.
ریشههای یک جستجو و واکنشها
اما مساله این بازرسی ریشه در خبر یک شبکه تلویزیونی خاص در عربستان سعودی دارد چراکه کانال تلویزیونی سعودی «الحدث» ظهر پنجشنبه به نقل از منابع غربی مدعی شده بود که «ایران قصد دارد میلیونها دلار را از طریق یک پرواز ماهان ایر از تهران به بیروت به حزبالله منتقل کند. »
البته در همین روزهای اخیر رسانهها نیز گزارشهایی درباره تغییر و تحولات در فرودگاه بیروت را منتشر کردند از جمله این که در سال۲۰۲۱ جوزف عون، فرمانده ارتش لبنان در اقدامی یکطرفه و موازی با وزارت کشور لبنان اقدام به تغییر مدیرکل امنیت فرودگاه بیروت کرد و فواد کفوری را بهعنوان مدیر جهازالامن مطار بیروت، یعنی همان مدیر امنیت معرفی کرد. بنا بر گفتهها و شنیدهها فواد کفوری یک نظامی ضدایرانی است و رابطه خوبی با آمریکاییها و فرانسویها دارد. همچنین باید توجه داشت که درخواست تفتیش در زمانی صورت گرفت که ژنرال جفرز، رئیس هیات نظارت بر ارتش لبنان و اسرائیل وارد بیروت شد و دیداری هم بین او و جوزف عون انجام گرفت.
هر چند اکنون مساله حل شده و پیکهای دیپلماتیک ایران بدون بازرسی وارد لبنان شدهاند اما باید در این بین چند نکته به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد. مساله آغاز بازرسیها که به نظر میرسد چند هفته است که روند تازه یافته و المنار به نقل از فعالان لبنانی گزارش داد که این بازرسیها تحت نظر افسران آمریکایی انجام میشود. مساله دیگر اظهارنظر صریح و تند وزیر کشور لبنان است چرا که بر اساس این گزارش، «بسام مولوی» در اظهاراتی گفته که هواپیمای ایرانی در فرودگاه بیروت بازرسی میشود و سرویس امنیتی فرودگاه دستورالعملها را اجرا میکند. بنابر همین اظهارات میتوان این طور ارزیابی کرد که آنچه در فرودگاه رفیق حریری بیروت رخ داد عملی خودسرانه نبوده و تحت نظر و با دستور مقامات دولت لبنان انجام شده است.
توسعه ایرانی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.