هسته ای در برابر کاهش تحریم

به موازات همین ارزیابی‌ها از مصاحبه پزشکیان با ان‌بی‌سی و پیامی که برای مذاکرات احتمالی با دولت ترامپ داده شد، آندره وولف، ژنرال بازنشسته نیروی هوایی آمریکا و استاد دانشگاه آفریقای جنوبی، طی مطلبی در نشریه هیل بر این باور است که «تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه و تغییرات در ساختار قدرت جهانی، ایران را در برابر انتخابی سرنوشت‌ساز قرار داده است...

‌

حرکت به سمت واقع‌گرایی سیاسی یا ادامه مسیر پرمخاطره‌ای که با پذیرش ریسک‌های بزرگ همراه خواهد بود». به اعتقاد او «تجربه‌های تاریخی نشان می‌دهد که اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر کاهش تنش و تعامل سازنده می‌تواند تاثیر مثبتی بر جایگاه بین‌المللی ایران داشته باشد.

همان‌گونه که در دوران ریاست‌جمهوری علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی، سیاست خارجی ایران بر پایه ایجاد فضایی همکاری‌جویانه با غرب تعریف شد و به تقویت موقعیت کشور در عرصه جهانی انجامید. اکنون نیز با ریاست مسعود پزشکیان بر دولت، این سوال مطرح است که آیا تهران آماده بازتعریف رویکرد‌های خود در قالب دیپلماسی و واقع‌بینی خواهد بود؟».

استاد دانشگاه آفریقای جنوبی در ادامه باور دارد «در طرف مقابل، ایالات متحده با آغاز دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و ظهور نگرش‌های تهاجمی در سیاست خارجی، احتمالات جدیدی را در روابط خود با ایران مطرح کرده است. از سویی، فشار‌های خارجی بر برنامه هسته‌ای ایران و از سوی دیگر، چالش‌های ژئوپلیتیک منطقه‌ای نظیر حساسیت‌های اسرائیل و تغییر معادلات در سوریه، شرایطی پیچیده و حساس را پدید آورده است».

به نوشته فرارو، آندره وولف در بخش دیگری از نوشته‌اش به ضرورت دستیابی به توافق هسته‌ای پایدار تاکید می‌کند و معتقد است که «ایران به‌خوبی از حساسیت‌های آمریکا آگاه است. در چنین شرایطی، خودداری از اتخاذ سیاستی واقع‌بینانه و عمل‌گرایانه می‌تواند این حساسیت‌ها را به سطحی برساند که اقدام نظامی را اجتناب‌ناپذیر سازد. بااین‌حال، اگر دولت ترامپ زمینه‌های دیپلماتیک مناسبی فراهم کند، ایران این فرصت را خواهد داشت که مسیری سازنده را در پیش بگیرد و روابط دوجانبه مثبتی با غرب ایجاد کند.

دستیابی به یک توافق هسته‌ای پایدار، مستلزم فراهم‌شدن شرایطی است که هر دو طرف را قادر سازد به اهداف خود دست یابند. چنین توافقی می‌تواند از یک‌ سو، امنیت بین‌المللی را تقویت کند و از سوی دیگر، به ایران امکان دهد جایگاه منطقه‌ای خود را بدون تنش‌های مخرب حفظ کند». البته از منظر ژنرال بازنشسته نیروی هوایی آمریکا «دولت ترامپ باید مذاکرات مستقیم با ایران، به‌ویژه با دولت پزشکیان را آغاز کند و نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران را از طریق اجرای مفاد معاهده «عدم اشاعه هسته‌ای» (ان‌پی‌تی) تقویت کند.

در مقابل، ایران باید کاهش تحریم‌ها را به‌عنوان بخشی از این روند دریافت کند. این توافق می‌تواند به ایجاد منطقه‌ای عاری از سلاح هسته‌ای در خلیج فارس منجر شود و گامی نخست در جهت تامین امنیت جمعی منطقه باشد». در بخش دیگری از مطلب نشریه هیل می‌خوانیم:

«در نهایت، ایالات متحده می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک خود را با مذاکره برای امضای معاهده‌ای جامع میان کشور‌های منطقه تکمیل کند؛ معاهده‌ای که سازوکاری مشترک برای امنیت و همکاری‌های متقابل ایجاد کند. دولت ترامپ در این مقطع زمانی با فرصت‌های بی‌نظیری مواجه است، اما این فرصت‌ها با مخاطراتی جدی همراه هستند.

اکنون زمان تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده یا بر اساس منافع شخصی نیست. سیاست خارجی ایالات متحده باید با چشم‌انداز بلندمدت و بر مبنای منافع استراتژیک این کشور هدایت شود؛ سیاستی که هژمونی اقتصادی و سیاسی آمریکا را با مدیریت هوشمندانه حفظ کند، نه رویکردی مصلحت‌اندیش یا سطحی. در این میان، راه‌حل نظامی باید همواره به‌عنوان یکی از گزینه‌های ممکن باقی بماند، اما نباید به انتخاب نخست تبدیل شود».

شرق