صدای هشدار بحران آب در جنوب ایران

ساعت 24 - - محقق حوزه مخاطرات با اشاره به تنش‌های آبی استان هرمزگان و خشک شدن سد استقلال میناب و فشار بیشتر بر منابع آب‌های زیر زمینی، تاکید کرد که این استان می‌تواند به بهشت انرژی‌های تجدیدپذیر کشور تبدیل شود که سرمایه‌گذاری در آن می‌تواند کلیدی برای گذر ایران به سمت راه‌حل‌های انرژی پاک‌تر و پایدارتر باشد.

دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: یک میلیون و هشتصد هزار نفر جمعیت هرمزگان و ۲۸۰ هزار جمعیت شهر میناب درگیر چالش‌های آب هستند و در پایان دی ماه۱۴۰۳، سد استقلال میناب ۵ میلیون مترمکعب آب قابل استفاده دارد، میانگین بارندگی سالانه هرمزگان ۱۸۵ میلی‌متر و در سال ۱۴۰۴-۱۴۰۳ تا پایان دی ماه سال جاری ۹ میلی‌متر بارندگی در آن ثبت شده است.

وی با بیان اینکه این سومین سال آبی خشک از سال ۱۴۰۱ است که آبگیری سدهای هرمزگان را با چالش مواجه کرده است، اظهار کرد: سد استقلال میناب در سال ۱۳۶۲ با مخزن ۲۵۸ میلیون متر مکعب به‌عنوان منبع اصلی تامین آب شرب بندرعباس و میناب به بهره‌برداری رسید و خشک شدن این سد، علاوه بر تهدید جدی برای تامین آب شرب، تبعات محیط زیستی گسترده‌ای خواهد داشت.

زارع، افزایش گردوغبار ناشی از خشک شدن بستر سد، آسیب به کشاورزی و فشار بیش‌ازحد بر منابع زیرزمینی را تنها بخشی از این پیامدها دانست و ادامه داد: تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین و تغییر الگوهای بارشی، مدیریت ناکارآمد منابع آب و برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی و توسعه بی‌رویه شهرها و همچنین افزایش تقاضا با رشد جمعیت، به تشدید بحران انجامیده است.

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله خاطر نشان کرد: روستاهای این استان به شدت درگیر تنش آبی و محیط زیستی شدند، به گونه‌ای که شاهد بروز پدیده فرونشست زمین و فروچاله‌ها هستیم و این امر موجب شده تا ساکنان این مناطق مجبور به مهاجرت به شهرهای بزرگ شوند. علاوه بر اینها باغات بسیاری با درختان کهنسال قدیمی، حتی با قدمت بیش از ۵۰۰ سال خشک شدند.

وی تاکید کرد: بحران آب موجب مهاجرت اجباری بسیاری از خانواده‌ها شده و به دلیل کمبود منابع آبی ساکنان مجبور به ترک روستاها و مهاجرت به شهرها یا استان‌های دیگر شده‌اند. افزایش دما باعث تبخیر بیشتر منابع سطحی مانند سدها و رودخانه‌ها شده و الگوهای نامنظم بارندگی موجب کاهش بارش موثر برای تغذیه سفره‌های زیرزمینی شده است.

منابع انرژی پاک و تجدیدپذیر

زارع اظهار کرد: استان هرمزگان، در جنوب ایران، موقعیت راهبردی در ساحل خلیج فارس با چشم‌انداز انرژی متنوع را دارد. این استان دارای منابع انرژی متعارف و تجدیدپذیر است و این در حالی است که در دنیا تمرکز بر انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به دلیل گرایش به سمت پایداری و ایجاد تنوع در تامین انرژی در حال افزایش است.

وی یکی از مهمترین منابع انرژی تجدیدپذیر در استان هرمزگان را انرژی خورشیدی عنوان کرد و یادآور شد: این استان از سطح تابش خورشیدی بالایی برخوردار است و آن را به مکانی ایده‌آل برای تولید انرژی خورشیدی تبدیل کرده است؛ از این رو سیستم‌های فتوولتائیک خورشیدی را می‌توان بر روی پشت بام‌ها یا در مزارع سلول‌های خورشیدی در مقیاس بزرگ برای مهار این منبع فراوان (خورشید) نصب کرد.

این محقق حوزه مخاطرات ادامه داد: هرمزگان همچنین دارای پتانسیل انرژی بادی قابل توجهی به‌ویژه در مناطقی مانند میناب و سایر مناطق ساحلی است. الگوهای باد برای تولید برق از طریق توربین‌های بادی مطلوب هستند.

وی یادآور شد: ترکیب منابع خورشیدی، بادی، زیست توده و انرژی آبی بالقوه، استان هرمزگان را به عنوان یک بازیگر کلیدی در گذار ایران به سمت راه‌حل‌های انرژی پاک‌تر و پایدارتر قرار می‌دهد. هرمزگان با سرمایه‌گذاری‌های مستمر و حمایت دولت از فناوری‌های تجدیدپذیر، آماده است تا نقش خود را در تامین نیازهای انرژی محلی و ملی به‌طور پایدار افزایش دهد.