شروع جنگ جهانی تعرفه

ساعت 24 - کاخ سفید تایید کرده است که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز شنبه تعرفه‌هایی ۲۵ درصدی برای کالاهای وارداتی از کانادا و مکزیک و مالیاتی ۱۰ درصدی بر کالاهای چینی اعمال کرده است. کانادا و مکزیک در واکنش از اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه خبر داده‌اند. براساس این بیانیه واردات انرژی از کانادا با تعرفه کمترِ ۱۰ درصدی روبرو خواهد شد. کاخ سفید می‌گوید که هدف این تعرفه‌ها مقابله با بحران ماده مخدر مصنوعی «فنتانیل» در آمریکاست.

براساس دستور اجرایی که ترامپ صادر کرده تعرفه‌ها از نیمه شب سه‌شنبه بر کالاهای کانادایی و چینی اعمال خواهد شد. معلوم نیست که این ضرب‌الاجل در مورد مکزیک هم صادق است یا نه.

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، شنب شب در کنفرانسی خبری ابتدا خطاب به مردم آمریکا گفت که این تعرفه‌ها دارای آثار مستقیمی بر قیمت‌ها و اقتصاد آمریکا خواهد بود و با اشاره به پیوندهای عمیق تاریخی دو کشور این مناسبات را «مایه حسرت جهان» توصیف کرد.

اما او گفت کشورش به تلافی اقدام ترامپ تعرفه‌هایی ۲۵ درصدی بر ۱۵۵ میلیارد دلار کالاهای وارداتی از آمریکا اعمال خواهد کرد. ترودو گفت که واکنش کانادا «فراگیر» خواهد بود و اقلامی مثل آبجو، شراب، ویسکی بوربون، میوه، آب میوه از جمله آب پرتغال، سبزیجات، عطر، پوشاک و کفش را در بر خواهد گرفت.این تعرفه‌ها همچنین لوازم خانگی، کالاهای ورزشی، مبلمان و موادی مثل الوار و پلاستیک را شامل خواهد شد.

ترودو در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کند انگیزه آمریکا از اعمال تعرفه به کاهش جریان فنتانیل مربوط می‌شود گفت که مرز دو کشور «یکی از محکم‌ترین‌ها و امن‌ترین‌ها» در جهان است.

او گفت: «کمتر از یک درصد فنتانیلی که وارد آمریکا می‌شود از کانادا می‌آید. کمتر از یک درصد مهاجران غیرقانونی که به آمریکا می‌روند از کانادا می‌آیند. »او گفت «منظورم این نیست که کارهای بیشتری نیست که نتوانیم انجام دهیم» اما «این اقدام تجاری علیه کانادا بهترین راه همکاری برای نجات جان مردم نیست.»

کلودیا شینبام، رئیس جمهور مکزیک، هم گفت که کشورش تدابیر تلافی‌جویانه‌ای از جمله تعرفه‌‌هایی را در واکنش به تصمیم دونالد ترامپ اعمال خواهد کرد. او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «من به وزیر اقتصاد دستور دادم طرح ب که سرگرم کار بر آن بوده‌ایم را اجرا کند. این طرح شامل تعرفه و سایر تدابیر در دفاع از منافع مکزیک است.»او همچنین طبقه‌بندی دولت مکزیک به عنوان متحد سازمان‌های تبهکار را «تهمت» خواند.

کاخ سفید در بیانیه خود در روز شنبه دولت مکزیک را به «اتحادی غیرقابل تحمل» با سازمان‌های قاچاق مواد مخدر و فراهم کردن «مامنی برای کارتل‌ها برای تولید و حمل مواد مخدر خطرناک» توصیف کرده بود. دونالد ترامپ روز پنجشنبه گفته بود که اقدام او همچنین تلاشی برای حل مشکل مهاجران فاقد مدرک که از مرزها وارد آمریکا شده‌اند و مقابله با کسری تجاری با همسایگان است.کانادا و مکزیک سعی کرده‌ بودند به واشنگتن اطمینان دهند که گام‌هایی برای رسیدگی به نگرانی‌ها در مرز آمریکا برمی‌دارند.

وزیر بازرگانی چین هم می‌گوید که این تعرفه‌ها نه به نفع چین، نه آمریکا و نه جهان است.ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی تهدید کرده بود که با تعرفه ۶۰ درصدی محصولات ساخت چین را هدف بگیرد، اما در روز اول پس از رسیدن به قدرت دست نگه داشت، و در عوض به دولت دستور داد درباره موضوع تحقیق کند. واردات کالا از چین به آمریکا از سال ۲۰۱۸ ثابت مانده است، آماری که اقتصاددان‌ها تا حدودی به یک رشته تعرفه‌های تشدیدشونده که دونالد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری‌اش اعمال کرد نسبت می‌دهند.

چین، کانادا و مکزیک شرکای اصلی تجاری آمریکا هستند به طوری که ۴۰ درصد کالاهای وارداتی آمریکا در سال گذشته از این کشورها بود. بیم آن می‌رود که تعرفه‌های شدید تازه ممکن است به یک جنگ عمده تجاری و بالا رفتن قیمت‌ها در آمریکا دامن بزند. اگر واردات نفت از کانادا و مکزیک هدف گرفته شود، قول ترامپ برای پایین آوردن هزینه زندگی به خطر خواهد افتاد. تعرفه در واقع همان مالیات بر کالاهایی است که در خارج تولید می‌شود.

هدف از اعمال تعرفه بالا بردن قیمت این کالاهاست تا مردم را بیشتر به سوی خرید کالاهای داخلی سوق دهد و اقتصاد را تقویت کند. اما تعرفه بر انرژی می‌تواند به کسب و کارها و مشتریان منتقل شود و افزایش قیمت همه چیز از سوخت تا خواروبار را به دنبال داشته باشد. حدود ۴۰ درصد نفت خامی که به پالایشگاه‌های آمریکا می‌رسد وارداتی است و بخش اعظم آن از کانادا می‌آید.

تعرفه‌های ترامپ بلوف نبود و حالا برقرار شده است - و این تازه شروع آتش‌بار کاخ سفید است.نظام تجارت جهانی هرگز در چنین موقعیتی نبوده است. درحالی که رئیس جمهور ترامپ برای اعمال تعرفه‌های مشابه بر اروپا و بعد به میزانی کمتر در سطح جهان آماده می‌شود، لغزش به سوی یک مناقشه وسیع‌تر تجاری محتمل است.اما آنچه به‌اندازه اقدامات آمریکا مهم است، این است که باقی جهان چطور پاسخ خواهد داد.

این به نوبه خود نیازمند داوری درباره این مساله است که رئیس جمهور آمریکا چه هدفی را دنبال می‌کند. ترامپ مکررا منطق خود برای تعرفه‌‎ها را عوض کرده است - چه برای واداشتن کشورها به تغییر رفتار، رسیدگی به عدم توازن تجاری یا ایجاد درآمد قابل توجه برای آمریکا.

دستیابی به این اهداف به طور همزمان ممکن نیست. برای مثال، دیپلمات‌های غربی با درس گرفتن از سیاست دوره اول ریاست جمهوری ترامپ در برابر چین، در تلاش بوده‌اند فهرست کالاهایی را تهیه کنند که می‌توان با خریداری حجم بیشتری از آن‌ها از آمریکا به کاخ سفید نوعی احساس پیروزی داد.

اروپا می‌تواند بگوید که درحال خریداری بیشتر محموله‌های گاز مایع طبیعی یا تسلیحات یا مغناطیس‌های لازم برای ساخت توربین‌های بادی از آمریکا است.تا زمانی که رئیس جمهور آمریکا می‌تواند از «پیروزی» حرف بزند، واقعا مهم نیست که این روندها از قبل شروع شده است.اما آیا واقعا هدف او تغییر ارقام کسر تجاری است.

منطق اقدام ترامپ به طور رسمی اعمال مجازات برای تجارت ماده مخدر مصنوعی به نام فنتانیل است، اما این عموما یک بهانه حقوقی برای اقدامی «اضطراری» تلقی می‌شود که درحالت عادی نیازمند تصمیم کنگره خواهد بود.

کانادا علامت داده است که واکنشی جدی به ترامپ نشان خواهد داد. مارک کارنی که از نامزدهای نخست وزیری است به بی‌بی‌سی گفت «ما تلافی خواهیم کرد. .. دلار به دلار». او منطق مربوط با فنتانیل را به تمسخر گرفت و گفت که کانادا «در برابر زورگویی می‌ایستد. » مذاکره‌کنندگان تجاری اروپا در محاوره‌هایی که اخیرا با آن‌ها داشتم بر همکاری و شراکت تاکید کردند. آن‌ها حتی از انتقاد مستقیم از ترامپ به خاطر این اشاره فوق‌العاده که ممکن است بر سر سرنوشت گرینلند، بر دانمارک تعرفه اعمال کند، خودداری کردند. اینکه تحولات دقیقا به کدام سو می‌رود به برداشت‌ها از قدرتمندی آمریکا بستگی دارد.

برخی کشورها ممکن است نتیجه بگیرند که گزینه‌های دیگری غیر از آمریکا برای تجارت وجود دارد. درحالی که تهدید تعرفه هر روز در جهات مختلف به کار گرفته می‌شود، جهان وارد عرصه ناشناخته‌ای شده است. بی بی سی