کریدورهای رهاشده دیپلماسی

کشورمان در موقعیتی استراتژیک قرار دارد و به‌ عنوان یک کانون مهم از نظر منابع انرژی و ترانزیت انرژی شناخته می‌شود. کریدورهای انرژی که به‌سان فرصت‌هایی بوده‌اند که امروز در اثر غفلت سوخته‌اند.

کریدور شمال-جنوب: از روسیه شروع می‌شود و به بندرهای جنوبی ایران در دریای خلیج فارس و همچنین به مقاصد دیگر در جنوب آسیا و خاورمیانه متصل می‌شود.

کریدور شرق-غرب: فرصت انتقال منابع انرژی از کشورهای آسیای میانه (به ویژه کشورهای مانند ترکمنستان و قزاقستان) به سمت اروپا و کشورهای دیگر خاورمیانه است.

کریدور گاز ایران-ترکیه-اروپا: جریان گاز طبیعی از ایران به ترکیه و سپس به اروپا را تامین می‌کند و مسیر دسترسی به بازارهای گاز اروپا را هموار‌ می‌کند.

کریدور گاز قزل اوزن: به ایجاد ارتباط میان منابع گاز ایران و بازارهای جهانی گاز می‌توانست کمک شایانی کند.

کریدور LNG: در‌حال توسعه طرح‌هایی برای صادرات گاز مایع (LNG) به کشورهای مختلف می‌تواند باشد و مسئولان غافل‌اند.

نقش این کریدورها در اختلاف افق‌های زمانی مشخص می‌شوند. پیک بار ایران و روسیه در دو فصل مختلف تابستان و زمستان رخ می‌دهد و روسیه در 10سال اخیر یک درصد رشد تولید (روسیه 1200Twhو ایران 389TWh) داشته است. پروژه‌های انتقال برق روسیه به ایران از دو کریدور AGIR و AIR از مسیرهای گرجستان-ارمنستان و آذربایجان، گام مهم توسعه دیپلماسی اقتصادی است. طول شبکه و ظرفیت توان انتقال در این دو کریدور انرژی در شمال کشور باید با سطح ولتاژ 765kV اجرا شود. البته فرصت صادرات از طریق کریدور انرژی شمال کشور فقط در صورت دریافت روزانه حداقل ۱۰۰ میلیون متر‌مکعب حاصل خواهد شد و طی سالیان قبل این فرصت طلایی سوخته است. پس از جنگ اوکراین، گاز مازاد سالانه روسیه به 100bcm رسید و انتفاع ایران صفر بوده است؛ بنابراین کریدور برق و گاز در شمال کشور توامان معنا پیدا می‌کند و در چنین شرایطی می‌توان از طریق AIR-765kV بیش از 20,000MW تبادل داشت و فقط در نیمه دوم سال، حدود 10میلیارد دلار صادرات برق داشته باشیم.

البته نباید از نبود ‎اعتماد استراتژیک در تعامل با روسیه غافل باشیم و این منافع متقابل بلندمدت است که تضمین تعامل خواهد بود، بنابراین کریدور برق تضمینی برای کریدور گاز با روسیه خواهد بود که صادرات برق، پایداری شبکه دو کشور و تنظیم پیک شب و توازن تولید و مصرف رقم خواهد خورد.

شرق