پابند الکترونیکی یا زندان؟ چگونه می‌توان از این فرصت استفاده کرد!

آیا می‌دانید که ممکن است به جای گذراندن دوران محکومیت در زندان، بتوانید از فرصت استفاده کرده و پابند الکترونیکی دریافت کنید؟ این امکان به افرادی که مرتکب جرایم درجه 5 الی 8 شده‌اند، این فرصت را می‌دهد تا بدون از دست دادن آزادی کامل، دوران محکومیت خود را بگذرانند.

در این مقاله، شما را با دنیای پابند الکترونیکی آشنا می‌کنیم؛ از نحوه کارکرد آن تا مزایای استفاده از آن به جای زندان. اگر خودتان یا کسی که می‌شناسید در شرایط مشابه قرار دارد، این مطلب به راهنمایی آقای دکتر خلیل جمعه زاده، وکیل پایه یک دادگستری نوشته شده است.

پابند الکترونیکی چیست و چگونه کار می‌کند؟

پابند الکترونیکی یک دستگاه نظارتی است که به پای فرد متصل شده و امکان ردیابی موقعیت او را فراهم می‌کند. این فناوری به‌عنوان جایگزینی برای زندان در برخی جرایم، به محکومان اجازه می‌دهد در محدوده تعیین‌شده زندگی کنند. پابند از طریق GPS یا امواج رادیویی به یک مرکز نظارتی متصل است و در صورت خروج از محدوده مجاز، به مقامات قضایی هشدار ارسال می‌شود. این روش به کاهش جمعیت زندان‌ها، بازگشت سریع‌تر افراد به جامعه و نظارت موثرتر بر مجرمان کمک می‌کند.

چرا جرایم تعزیری درجه 5 الی 8 مشمول پابند الکترونیکی می‌شوند؟

جرایم درجه 5 الی 8 کم‌خطرترین جرایم در دسته‌بندی قانونی محسوب می‌شوند و معمولاً شامل تخلفات سبک، جرایم مالی غیرعمد و برخی تخلفات غیرخشونت‌آمیز هستند. ازآنجاکه هدف سیستم قضایی، اصلاح فرد و کاهش بار زندان‌ها است، افراد محکوم به این جرایم می‌توانند به‌جای گذراندن دوران محکومیت در زندان، از پابند الکترونیکی استفاده کنند. این روش علاوه بر کاهش هزینه‌های زندانبانی، به فرد اجازه می‌دهد ضمن تحت نظارت بودن، در محیط خانواده و جامعه حضور داشته باشد.

از جمله جرم‌های درجه 5 الی 8 می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

جرایم درجه 5 مجازات: حبس بیش از 2 تا 5 سال، جزای نقدی بیش از ۱۸۰ میلیون تومان مثال: کیف زنی، جیب بری و آتش زدن اموال

جرایم درجه 6 مجازات: حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال، جزای نقدی بیش از ۸۰ تا ۱۸۰ میلیون تومان مثال: جعل اسناد غیر رسمی، سرقت تعزیری ساده

جرایم درجه ۷ مجازات: حبس بیش از 91 روز تا 6 ماه، جزای نقدی ۲۰ تا ۸۰ میلیون تومان مثال: جرایمی که حبس آن‌ها قابل تبدیل باشد

جرایم درجه ۸ مجازات: حبس تا ۳ ماه، جزای نقدی تا ۲۰ میلیون تومان مثال: تصادف بدون جراحت جدی، توهین ساده، چک بلامحل با مبلغ کم

این نوع جرایم معمولاً به دلیل کم‌خطر بودن، به پابند الکترونیکی تبدیل می‌شوند و افراد می‌توانند به جای تحمل زندان، از این روش برای گذراندن دوران محکومیت استفاده کنند.

مقایسه زندان و پابند الکترونیکی: کدام بهتر است؟

چند روز پیش آقای حیدری با دفتر موکل‌یار تماس گرفت. صدایش پر از اضطراب بود. او کارمند یک شرکت بازرگانی بود و به اتهام خیانت در امانت محکوم شده بود. ماجرا از این قرار بود که شرکت مبلغی را برای خرید تجهیزات به حساب او واریز کرده بود، اما او به دلیل مشکلات مالی شخصی، بخشی از این مبلغ را خرج کرده بود. حالا، حکم 18 ماه حبس برایش صادر شده بود.

اما او نمی‌توانست به زندان برود. پدر سالخورده‌اش نیاز به مراقبت دائمی داشت و همسر و فرزند کوچکش بدون او دچار مشکلات مالی می‌شدند. حیدری از ما پرسید: "آیا می‌توانم به‌جای زندان، پابند الکترونیکی بگیرم؟"

ما شرایط را بررسی کردیم. با توجه به اینکه جرم او غیرعمدی بود، سابقه کیفری نداشت و میزان محکومیتش کمتر از ۵ سال بود، امکان استفاده از پابند وجود داشت.

پابند الکترونیکی فرصتی است برای افرادی که به‌خاطر جرایم غیرخشونت‌آمیز محکوم می‌شوند تا هم مجازات شوند و هم زندگی‌شان نابود نشود.

چگونه می‌توان برای دریافت پابند الکترونیکی اقدام کرد؟

برای دریافت پابند الکترونیکی، فرد محکوم یا وکیل او باید از طریق مراجع قضایی اقدام کند. این فرآیند چند مرحله دارد:

بررسی شرایط قانونی: ابتدا باید مشخص شود که جرم در دسته جرایم قابل تبدیل به پابند الکترونیکی (مانند جرایم درجه 5 الی 8) قرار دارد. این تصمیم توسط قاضی پرونده بررسی می‌شود.
درخواست رسمی: محکوم یا وکیل او باید درخواست خود را از طریق دادگاه صادرکننده حکم ارائه دهد. در این درخواست، دلایل استفاده از پابند (مانند سرپرستی خانواده یا وضعیت خاص شغلی) توضیح داده می‌شود.
بررسی و تایید مقام قضایی: قاضی با بررسی سوابق فرد، میزان خطر اجتماعی و شرایط پرونده، تصمیم به تایید یا رد درخواست می‌گیرد.
نصب و فعال‌سازی پابند: در صورت تایید، فرد باید برای نصب پابند الکترونیکی به مرکز مربوطه مراجعه کند. هزینه‌ای نیز بابت نظارت الکترونیکی پرداخت می‌شود.
آغاز دوران محکومیت با پابند: پس از نصب، فرد طبق محدوده مشخص‌شده تحت نظارت قرار می‌گیرد. خروج از محدوده مجاز، تخلف محسوب شده و می‌تواند منجر به لغو امتیاز پابند شود.

با این روش، محکومان می‌توانند بدون رفتن به زندان، در محیط خانواده و جامعه حضور داشته باشند.

آیا می‌توان قبل از ورود به زندان درخواست پابند کرد؟

بله، امکان درخواست پابند الکترونیکی قبل از ورود به زندان وجود دارد، اما این فرآیند نیاز به آگاهی دقیق از قوانین و ارائه درخواست در زمان مناسب دارد. در بسیاری از موارد، افراد پس از صدور حکم، تصور می‌کنند که باید حتماً مدتی را در زندان سپری کنند و سپس برای پابند اقدام نمایند. اما واقعیت این است که اگر جرم در دسته جرایم قابل تبدیل به پابند باشد، می‌توان قبل از اجرای حکم زندان، درخواست پابند الکترونیکی را ثبت و تایید کرد.

این فرآیند شامل بررسی شرایط قانونی، ارائه درخواست به دادگاه، تایید مقام قضایی و در نهایت نصب و فعال‌سازی پابند است. مهم‌ترین نکته این است که این درخواست باید به‌درستی تنظیم شود و در زمان مناسبی ارائه گردد تا احتمال پذیرش آن بالا برود.

موکل یار در این نوع پرونده‌ها تخصص بالایی دارد و توانسته است برای افراد زیادی قبل از ورود به زندان، مجوز استفاده از پابند الکترونیکی را دریافت کند. شناخت دقیق قوانین، نحوه تعامل با مراجع قضایی و تسریع فرآیندهای قانونی، از نقاط قوت ما در این زمینه است.

تجربه افرادی که از پابند الکترونیکی استفاده کرده‌اند – شما هم می‌توانید!

موارد زیر پرونده‌های واقعی‌ای هستند که در چند ماه اخیر توانستند، پابند الکترونیکی دریافت کنند. برای رعایت حریم شخصی افراد از اسم واقعی آن‌ها استفاده نکردیم

احمد، ۳۲ ساله – سرقت تعزیری ساده احمد به دلیل مشکلات مالی، روزی در یک مغازه وسایلی را بدون پرداخت هزینه برداشت. او دستگیر شد و به یک سال حبس محکوم شد. وی توانست پیش از ورود به زندان، پابند الکترونیکی بگیرد. حالا او در کنار خانواده‌اش است.
مریم، ۲۸ ساله – جعل اسناد مریم برای دریافت وام بانکی، مدرکی جعلی ارائه داده بود. این اشتباه برایش ۲ سال حبس به همراه داشت. وی مادر کودکی 5 ساله بود. ما توانستیم پابند الکترونیکی بگیریم و او بدون قطع ارتباط با فرزندش، مجازات خود را بگذراند.
حسن، ۴۵ ساله – تصادف منجر به جرح بدون گواهینامه حسن در یک حادثه رانندگی مقصر شناخته شد و به ۶ ماه حبس محکوم شد. اما چون شغلش تنها منبع درآمد خانواده بود، با تلاش ما موفق شد پابند بگیرد و هم کار کند، هم مجازاتش را تحمل کند.