امکان‌سنجی حذف روسیه و چین از مذاکرات هسته‌ای
ساعت 24 - سفیر روسیه در ایران در گفت‌وگویی با خبرگزاری ریانووستی، با بیان اینکه مسکو مطلع شده غرب در تلاش است روسیه و چین را از مذاکرات هسته‌ای ایران حذف کند، تاکید کرد که بدون مشارکت آن‌ها، این مذاکرات به هدف خود نخواهد رسید. این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که مدل‌های مختلفی از دوجانبه موردنظر ترامپ تا چهارجانبه ایران و سه کشور اروپایی مطرح و در جریان است و اینکه این مدل‌ها تبدیل به فرمت ده سال گذشته یعنی ۱+۵ شوند، تردیدهای زیادی درخصوص آن وجود دارد.
در همین خصوص، الکسی ددوف، سفیر روسیه در ایران، در پاسخ به اینکه «آیا مسکو نقش میانجی در موضوع ازسرگیری مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای را در نظر دارد و آیا آماده است پیشنهادی جایگزین برای توافق هسته‌ای ارائه دهد و اگر چنین است، چه نوع پیشنهادی است؟»، گفت: «ما در این زمینه میانجی نبوده‌ایم و نخواهیم بود. ما مستقیما در این فرآیند مشارکت داریم. این فرایند از اوایل دهه ۲۰۰۰ آغاز شد، زمانی که چارچوب ایران در یک طرف و ۱+۵ در طرف دیگر شکل گرفت. «۱+۵ » چیست؟ پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان است. بر این اساس، فدراسیون روسیه از همان ابتدا در این چارچوب حضور داشته است.»
وی افزود: «طبعا، انتظار داریم که مذاکرات مربوطه در همین چارچوب ادامه یابد، چراکه اطلاعاتی داریم که نشان می‌دهد متاسفانه کشورهای غربی تلاش می‌کنند روسیه و چین را از این روند جدا کنند. اما ما بر این باوریم که بدون روسیه و چین، چنین مذاکراتی هرگز به هدف خود نخواهد رسید و ثمربخش نخواهد بود. یعنی ما طرفدار حفظ این چارچوب۱+۵ در یک طرف و ایران در طرف دیگر هستیم.» مدل‌های مختلف مذاکراتی
با توجه به اینکه از یک سو دونالد ترامپ بارها اعلام کرده که به دنبال توافق دوجانبه با تهران است و از سوی دیگر کشورهای اروپایی به دلیل جنگ اوکراین و ادعاهایی که در خصوص همکاری‌های نظامی تهران و مسکو مطرح کرده‌اند، رویکردشان نسبت به ایران و روسیه تغییر کرده، اکنون این پرسش مطرح است که آیا چنین فرضی قابل‌تحقق است که روسیه و چین از مذاکرات هسته‌ای ایران حذف شوند؟
با عینک برای همیشه خداحافظی کن!!! ◀درمان فوری➕مشاوره رایگان ▶
مجید محمدشریفی، استادیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، در این رابطه به روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت: «در مورد این اظهارنظر سفیر روسیه می‌توان موضوع را از چند جهت ارزیابی کرد؛ نخست به لحاظ نظری یکی از عناصر قوام‌بخش یک همکاری پایدار، وجود تعداد شرکای کمتر است. یعنی دیدگاه این‌گونه است که هرچه تعداد کشورهایی که در موضوعی خاص با همدیگر قرار همکاری داشته باشند، کمتر باشد، امکان پایداری مذاکرات و توافقات بیشتر است. البته این دیدگاه به لحاظ نظری مطرح است، چون وقتی تعداد کشورها کمتر باشد عملا تضاد منافع کمتری به وجود می‌آید و کشورها راحت‌تر می‌توانند با همدیگر همکاری کنند. »
به گفته شریفی، نکته دوم به رویکرد شخص دونالد ترامپ نسبت به توافقات و مذاکرات بازمی‌گردد؛ دیدگاه ترامپ قائل به این است که در عوض آنکه مذاکرات چندجانبه باشد یا توافقات بین‌المللی باشد، بهتر است توافق‌ها دوجانبه باشند. نگاه ترامپ این است که توافق‌های دوجانبه هم پایدارترند، هم راحت‌تر به نتیجه می‌رسند و هم نظارت بر آن‌ها آسان‌تر است. استاد دانشگاه ادامه داد: «نکته سوم این است که نگاه کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا این است که حضور کشورهایی مانند روسیه و چین در مذاکراتی که یک سر آن آمریکا باشد رسیدن به توافق را دشوارتر می‌کند. دیدگاه آن‌ها بر این است که چین به دلیل رقابتی که در عرصه نظام بین‌الملل و در نظام جهانی با آمریکا دارد، تلاش می‌کند تا جایی که می‌تواند منافع آمریکا را تحت‌تاثیر قرار دهد؛ لذا ترجیحشان این است که چین هم در مذاکرات نباشد. »
شریفی تاکید کرد از آنجایی که اروپایی‌ها این اتهام را به ایران وارد کرده‌اند که با روسیه همکاری‌های نظامی دارد، ترجیحشان این است که روسیه در مذاکرات حضور نداشته باشد.
آن‌ها بر این باور هستند که تقویت همکاری‌های تهران و مسکو به‌خصوص در حوزه نظامی باعث شده که روسیه دیدگاه سرسختانه‌تری نسبت به هرگونه توافقی با ایران داشته باشد. بنابراین مایل هستند اهرم فشار روسیه را در مذاکرات هسته‌ای ایران تضعیف کنند یا از بین ببرند. استادیار دانشگاه خوارزمی گفت که با در نظر گرفتن تمام این جوانب، بیان این صحبت که ترجیح غرب این است که روسیه و چین در مذاکرات ایران نباشند، تاحدودی قابل‌درک است. مانع حذف پکن و مسکو
شریفی درباره امکان‌پذیری این مساله نیز توضیح داد: «مانع اصلی این است که روسیه و چین هر دو از اعضای دائم شورای امنیت هستند و بنابراین هر گونه توافقی قرار باشد درباره برنامه هسته‌ای ایران انجام شود و مورد تایید سازمان ملل و شورای امنیت قرار بگیرد، پکن و مسکو نیز حق دارند در آن مشارکت داشته باشند. با این تفاسیر کنار گذاشتن روسیه و چین از قراردادهای بین‌المللی همچون توافق هسته‌ای با ایران ممکن نیست.»
وی افزود: «نکته دیگر اینکه به نظر می‌رسد روسیه و چین نیز در خصوص برنامه هسته‌ای ایران چندان مخالفتی با اروپا و آمریکا ندارند و تجربه پیشین نشان داده که هر دو کشور خواهان توافقی هستند که برنامه هسته‌ای ایران را محدود کند. به‌ویژه روسیه به دلیل همجواری با ایران ترجیح می‌دهد که برنامه هسته‌ای ایران تحت کنترل قرار بگیرد. چین نیز به دلیل منافعی که در خاورمیانه و زیرمجموعه خلیج فارس دارد، مایل است ایران آن‌گونه که غرب مدعی است تبدیل به یک کشور هسته‌ای نشود. » این کارشناس درنهایت گفت غرب نیازی به کنار گذاشتن روسیه و چین از مذاکرات ندارد زیرا نگاه آن‌ها درباره برنامه هسته‌ای ایران چندان متفاوت از آمریکا و اروپا نیست. مرحله مهم روابط
سفیر روسیه در ایران در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ریانووستی در پاسخ به این سوال که «با توجه به تغییراتی که طی سال گذشته، در منطقه خاورمیانه رخ داده است، چگونه روابط ایران و روسیه را ارزیابی می‌کنید و روابط تهران-مسکو پس از امضای توافق‌نامه شراکت جامع راهبردی چگونه شکل خواهد گرفت؟»، بیان کرد: «امضای توافق‌نامه شراکت جامع راهبردی بین دولت‌هایمان، بدون شک مرحله‌ای مهم در تاریخ روابط ماست.»
او گفت که «این توافق‌نامه تا حد زیادی سطح پیشرفته‌ای از روابط ما را به نمایش می‌گذارد که در سال‌های اخیر به آن دست یافته‌ایم و به واسطه مشخص کردن جهت‌های اصلی توسعه همکاری‌های ما، راه را برای آینده هموار می‌سازد. در مورد تاثیر رویدادهای خاورمیانه، باید بگویم که روابط ما با ایران چنان پایه‌های مستحکمی دارد که بعید است هرگونه رویداد خارجی بتواند به این روابط آسیب برساند. چشم‌انداز این روابط، تقویت بیشتر، توسعه در حوزه‌های مختلف، اجرای پروژه‌های مشخص و طبعا، بسیار بیشتر از اینهاست.» پروژه‌های مشترک ایران و روسیه
این دیپلمات روسی در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به اینکه «ایران و روسیه قصد دارند در آینده چه پروژه‌های مشترکی را در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اجرا کنند» و درباره وظایفی که روسیه و ایران در سال ۲۰۲۵ درباره گذرگاه حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب انجام خواهند داد، تشریح کرد: «پروژه گذرگاه حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب یک پروژه بسیار بزرگ و بلندپروازانه است. اگر این پروژه به‌طور کامل اجرا شود، تردد بدون‌وقفه‌ای می‌تواند در مسیر اوست-لوگا (بندری در منطقه لنینگراد) – بندرعباس برقرار شود. اما همان‌طور که گفته می‌شود، یک پروژه، یک پروژه است، اما بخش‌هایی کلیدی دارد که باید در آینده نزدیک اجرا شوند. » ا
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.