ترکمنستان در حوزه تمدنی ایران، اما در مشت ترکیه

ایران و ترکمنستان به عنوان دو کشور همسایه، از دیرباز روابط نزدیکی داشته‌اند. این روابط نه تنها بر پایه مرز‌های مشترک، بلکه بر اساس اشتراکات تاریخی، فرهنگی و اقتصادی شکل گرفته است. ترکمنستان با دارا بودن چهارمین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان و ایران با موقعیت استراتژیک خود به عنوان پل ارتباطی بین آسیای مرکزی و خلیج فارس، ظرفیت‌های بی‌شماری برای همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه دارند.

دو کشور همسایه بیش از ۱۱۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند. روابط دو کشور در سال‌های اخیر با سفر‌های متعدد مقامات عالی‌رتبه دو کشور و امضای تفاهم‌نامه‌های گسترده در حوزه‌های انرژی، تجارت، حمل و نقل و فرهنگ، به سطح جدیدی رسیده است. در چند سال گذشته دیدار‌های مهمی بیمقامات دو کشور انجام شده است که شاخص‌ترین آن‌ها مربوط به دو سفر سید ابراهیم رئیسی، یکی در آذر ۱۴۰۰ برای شرکت در نشست سران کشور‌های عضو اکو و دیگری در تیر ماه ۱۴۰۱ برای حضور در نشست سران کشور‌های حاشیه دریای خزر به در عشق آباد بود. همچنین سفر رئیس جمهور ترکمنستان به ایران در سال ۱۴۰۱ و سفر رهبر ملی مردم ترکمنستان به تهران در سه نوبت یکی در خرداد ۱۴۰۲، دیگری در خرداد ۱۴۰۳ (مراسم تحلیف) و سرانجام سفر ۷ شهریور سال جاری ایشان به ایران بود که در نهایت با سفر اواسط مهرماه ۱۴۰۳ مسعود پزشکیان به عشق آباد سطح تعاملات کشور وارد مرحله جدیدی شد.

در مجموع ایران و ترکمنستان ظرفیت‌های بی‌شماری برای همکاری در حوزه‌های مختلف دارند. این ظرفیت‌ها نه تنها به نفع دو کشور، بلکه می‌تواند به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در آسیای مرکزی و خلیج فارس کمک کند.

انرژی: ترکمنستان با دارا بودن چهارمین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان، به دنبال بازار‌های صادراتی برای فروش گاز خود است. ایران نیز به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ گاز، نیازمند تامین گاز برای مناطق شمالی خود است.

این نیاز متقابل می‌تواند، زمینه‌ساز همکاری‌های گسترده در این حوزه شود. توافق‌نامه‌های اخیر در زمینه صدور و سواپ گاز، نشان‌دهنده تمایل دو کشور برای افزایش همکاری‌های گازی است. برای مثال دو کشور در تیرماه سال ۱۴۰۳ «قرارداد صدور و سواپ گاز تا حجم ۱۰ میلیارد متر مکعب در سال امضا کردند» و انتظار می‌رود حجم همکاری‌های گازی بین دو کشور تا ۴۰ میلیارد متر مکعب در سال نیز افزایش یابد.