تیرآهن هاش: معرفی، ویژگی ها و کاربردها
تیرآهن‌هاش یکی از انواع پروفیل‌های فولادی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و توان تحمل بار زیاد، در صنایع ساختمان سازی و عمرانی بسیار پرکاربرد است.
این نوع تیرآهن که به آن تیرآهن بال پهن نیز گفته می‌شود، تفاوت‌های ساختاری مهمی با تیرآهن‌های معمولی دارد. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها، کاربردها، انواع و قیمت تیرآهن‌هاش می پردازیم.
تیرآهن‌هاش چیست؟
تیرآهن‌های‌هاش که در انگلیسی H-beam نامیده می شوند، مشابه تیرآهن‌های معمولی از دو بال و یک جان تشکیل شده‌اند. تفاوت اصلی آن‌ها در این است که بال‌های‌هاش پهن تر و ضخامت آن‌ها یکنواخت است. این پروفیل‌ها معمولاً در شاخه‌های ۱۲ متری تولید و عرضه می شوند. با نگاه از روبه رو، شکل ظاهری آن‌ها شبیه به حرف H است، که دلیل نام گذاری آن نیز همین موضوع است.
قیمت تیرآهن‌هاش بر اساس وزن آن محاسبه می‌شود و معمولاً تحت تاثیر نوسانات قیمت تیرآهن‌های معمولی قرار دارد. به همین دلیل خریداران‌هاش، نمودارهای قیمت تیرآهن را نیز بررسی می‌کنند.
برای اطلاع از قیمت انواع محصولات فولادی مانند قیمت ورق گالوانیزه می‌توانید با کارشناسان مجموعه‌های معتبر مانند فولافیدار یا فولادکو تماس بگیرید.
تاریخچه تیرآهن‌هاش
تیرآهن‌هاش (H-Beam) یکی از نوآوری‌های مهم در صنعت ساختمان سازی و مهندسی سازه است که به دلیل مقاومت بالا و استحکام فوق العاده اش، در پروژه‌های عمرانی بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع تیرآهن در قرن ۱۹ میلادی به عنوان یک جایگزین کارآمدتر برای تیرآهن‌های I شکل معرفی شد.
اختراع تیرآهن‌هاش
در سال ۱۸۴۹، اولین نمونه‌های تیرآهن توسط شرکت Bethlehem Steel در ایالات متحده آمریکا توسعه یافتند. این شرکت که یکی از پیشروان صنعت فولاد در آن دوران بود، نقش مهمی در بهبود و ارتقای استانداردهای ساخت وساز ایفا کرد. تا قبل از آن، عمدتاً از تیرآهن‌های I شکل برای ساخت سازه‌های فولادی استفاده می شد، اما با پیشرفت تکنولوژی و افزایش نیاز به مصالحی با استحکام بیشتر، تیرآهن‌های‌هاش طراحی و تولید شدند.
اولین کاربردهای تیرآهن‌هاش
یکی از اولین پروژه‌هایی که از تیرهای‌هاش استفاده کرد، ساختمان فدرال تورنتو در کانادا بود. این پروژه توانست با بهره گیری از مزایای تیرآهن‌هاش، مقاومت و استحکام بالایی در برابر بارهای سنگین و فشارهای خارجی ایجاد کند. پس از این موفقیت، تیرآهن‌هاش به تدریج در کشورهای مختلف جهان به عنوان یک جزء ضروری در ساخت سازه‌های بلندمرتبه، پل‌ها، سوله‌ها و پروژه‌های صنعتی مورد استفاده قرار گرفت.
توسعه و گسترش تولید تیرآهن‌هاش
در اوایل قرن ۲۰، کارخانه‌های فولادسازی در اروپا و آسیا نیز شروع به تولید تیرآهن‌های‌هاش کردند. در این دوران، کشورهای آلمان، انگلستان و ژاپن جزو پیشگامان تولید این محصول بودند و تیرهای H شکل را مطابق با استانداردهای بین المللی توسعه دادند.
با گسترش صنعت فولاد در جهان، بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز به تولید تیرآهن‌هاش روی آوردند. در ایران، کارخانه ذوب آهن اصفهان یکی از اولین تولیدکنندگان تیرآهن‌هاش بود که توانست نیاز داخلی کشور را تا حد زیادی تامین کند. در ادامه، کارخانه‌های دیگری مانند فایکو مازندران، جهان فولاد غرب، فولاد ناب تبریز و ظفر بناب نیز به این صنعت پیوستند و محصولات متنوعی را در بازار عرضه کردند.
تحولات امروزی در تولید تیرآهن‌هاش
در سال‌های اخیر، با پیشرفت تکنولوژی نورد گرم و بهبود فرآیندهای تولید، تیرآهن‌های‌هاش با دقت بالاتر و کیفیت بهتری تولید می شوند. امروزه کارخانه‌های فولادسازی از روش‌های مدرن برای تولید تیرهای بال پهن با ویژگی‌های مکانیکی بهینه، کاهش وزن و افزایش مقاومت استفاده می‌کنند.
در حال حاضر، تیرآهن‌های‌هاش یکی از مهم ترین اجزای سازه‌ای در پروژه‌های عمرانی، صنعتی و زیرساختی محسوب می شوند و در ساخت برج‌های بلند، پل‌ها، پالایشگاه‌ها و سازه‌های دریایی به کار گرفته می شوند.
با توجه به رشد روزافزون شهرسازی و نیاز به ساخت وسازهای ایمن و مقاوم، انتظار می‌رود تولید و استفاده از تیرآهن‌های‌هاش در آینده نیز روند رو به رشدی داشته باشد.
انواع تیرآهن‌هاش
تیرآهن‌های‌هاش از نظر وزن و ضخامت به سه دسته سبک، سنگین و فوق سنگین تقسیم می شوند:
- هاش سبک (HEA) – وزن هر شاخه: ۱۷ تا ۱۷۸ کیلوگرم
- هاش سنگین (HEB) – وزن هر شاخه: ۲۰ تا ۳۱۵ کیلوگرم
- هاش فوق سنگین (HEM) – وزن هر شاخه: ۴۲ تا ۳۴۹ کیلوگرم
در ادامه، مشخصات فنی و ویژگی‌های این تیرآهن‌ها را بررسی می‌کنیم.
ویژگی‌های فنی تیرآهن‌هاش
سایز: این پروفیل‌ها در اندازه‌های ۱۰ تا ۱۰۰ میلی متر تولید می شوند، اما سایزهای ۱۰ تا ۶۰ میلی متر رایج تر هستند.
وزن: وزن تیرآهن‌هاش تاثیر مستقیمی بر مقاومت و قیمت آن دارد. هرچه وزن بیشتر باشد، مقاومت بالاتر خواهد بود و در پروژه‌های بزرگ تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مقاومت بالا: به دلیل بال‌های پهن و ضخامت یکنواخت، تیرآهن‌هاش تحمل بار بیشتری دارد و در سازه‌های مرتفع و سنگین کاربرد دارد.
کاربردهای تیرآهن‌هاش
تیرآهن‌هاش (H-Beam) به دلیل ساختار قوی، مقاومت بالا و توانایی تحمل بارهای سنگین، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و صنعتی استفاده می‌شود. این تیرآهن به دلیل داشتن بال‌های پهن و یکنواخت در مقایسه با تیرآهن‌های I شکل، ثبات و استحکام بیشتری دارد و برای ساخت سازه‌های مقاوم و پایدار بسیار مناسب است.
۱. استفاده در ساختمان سازی و اسکلت‌های فلزی
یکی از اصلی ترین کاربردهای تیرآهن‌هاش در ساخت اسکلت‌های فلزی ساختمان‌های بلند و سازه‌های مقاوم است. این نوع تیرآهن به دلیل مقاومت زیاد در برابر فشار و نیروی برشی، یکی از اجزای کلیدی در ساخت سازه‌های ضدزلزله محسوب می‌شود. مزایای استفاده از هاش در ساختمان سازی شامل موارد زیر است: تحمل وزن زیاد بدون تغییر شکل کاهش تعداد ستون‌های مورد نیاز و افزایش فضای مفید ساختمان امکان استفاده در طراحی‌های مدرن و پیچیده
۲. ساخت پل‌ها و گذرگاه‌های هوایی
تیرآهن‌های‌هاش به دلیل استحکام بالایی که دارند، برای ساخت پل‌های فلزی، پل‌های معلق و گذرگاه‌های هوایی ایده آل هستند. در این سازه‌ها، استفاده از هاش باعث: افزایش تحمل بارهای ترافیکی و وزنی افزایش دوام و طول عمر پل کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات در طول زمان
۳. استفاده در برج سازی و سازه‌های بلندمرتبه
در برج‌های مرتفع و آسمان خراش‌ها، تیرآهن‌های‌هاش نقش کلیدی در استحکام بخشی به سازه دارند. این تیرها باعث افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای افقی مانند باد و زلزله می شوند.
۴. کاربرد در ساخت اسکله‌ها و بنادر
به دلیل مقاومت بالای تیرآهن‌های‌هاش در برابر بارهای محوری و فشاری، از آن‌ها در ساخت اسکله‌ها، پایانه‌های بارگیری، سکوهای نفتی و بنادر استفاده می‌شود. این ویژگی‌ها باعث می شوند که این سازه‌ها بتوانند در برابر نیروی امواج و شرایط سخت دریایی مقاومت بالایی داشته باشند.
۵. استفاده در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی
در تاسیسات نفتی و گازی که به سازه‌های مستحکم و بادوام نیاز دارند، تیرآهن‌های‌هاش گزینه‌ای مناسب هستند. برخی کاربردهای این محصول در این صنعت عبارتند از: ساخت دکل‌های حفاری تقویت سکوهای استخراج نفت و گاز ایجاد سازه‌های پشتیبانی برای پالایشگاه‌ها
۶. ساخت سوله‌های صنعتی و انبارها
در ساخت سوله‌های صنعتی، انبارها و کارخانجات، از تیرآهن‌های‌هاش برای ایجاد اسکلت بندی اصلی استفاده می‌شود. به دلیل مقاومت بالا، این تیرآهن‌ها به کاهش تعداد ستون‌های داخلی کمک می‌کنند و فضای بیشتری را برای تجهیزات صنعتی فراهم می آورند.
۷. استفاده در ساخت سدها و تونل‌ها
در پروژه‌های زیرساختی مانند سدسازی و تونل سازی، تیرآهن‌های‌هاش به عنوان بخشی از سازه‌های تقویت کننده به کار می‌روند. در این کاربردها، مهم ترین ویژگی‌های تیرآهن‌های‌هاش شامل موارد زیر است: توانایی تحمل فشارهای زیاد پایداری در برابر لرزش و زلزله مقاوم بودن در برابر شرایط محیطی سخت
۸. استفاده در صنعت کشتی سازی
در صنعت ساخت کشتی، اسکله‌های شناور و سکوهای دریایی، تیرآهن‌های‌هاش به دلیل استحکام زیاد و مقاومت در برابر رطوبت و فشارهای بالا، به عنوان یکی از مصالح اصلی استفاده می شوند.
تیرآهن‌های‌هاش به دلیل ساختار قوی و بال‌های پهن، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی، صنعتی و زیربنایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از ساختمان‌های بلند و پل‌ها گرفته تا پالایشگاه‌های نفتی و اسکله‌های دریایی، این پروفیل فولادی نقش مهمی در ایجاد سازه‌های مقاوم و پایدار دارد. به همین دلیل، انتخاب صحیح نوع و سایز مناسب تیرآهن‌هاش می‌تواند تاثیر بسزایی در افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های ساخت و نگهداری داشته باشد.
مزایا و معایب تیرآهن‌هاش
مزایا: ✔ تحمل بار بالا و استحکام زیاد ✔ کاهش مصرف آهن و بهینه سازی وزن سازه ✔ افزایش سرعت نصب و کاهش ضریب خطا در پروژه‌ها ✔ مقاومت در برابر زلزله و نیروهای جانبی
معایب: ✖ مقاومت کمتر در برابر خوردگی ✖ هزینه بالای مقاوم سازی در برابر زنگ زدگی و حرارت ✖ جوشکاری دشوار و نیاز به مهارت بالا
روش تولید تیرآهن‌هاش
تولید تیرآهن‌هاش، مشابه با تولید سایر پروفیل‌های فولادی، فرآیندی پیچیده است که در کارخانه‌ها و با استفاده از تجهیزات و تکنولوژی‌های خاص انجام می‌شود. این تیرآهن‌ها به طور عمده با فرآیند نورد گرم تولید می شوند و مراحل مختلفی دارند که باعث ایجاد تیرآهن‌هاش با ویژگی‌های استحکام بالا، شکل دقیق و کیفیت مطلوب می‌شود. در ادامه، مراحل اصلی تولید تیرآهن‌هاش توضیح داده شده است:
۱. آماده سازی مواد اولیه
اولین مرحله در تولید تیرآهن‌هاش، تهیه شمش‌های فولادی است. این شمش‌ها معمولاً از فولادهای ذوب شده در کوره‌های الکتریکی یا کوره‌های قوس الکتریکی به دست می آیند. فولاد خام باید از استانداردهای خاصی برخوردار باشد تا خواص مکانیکی و شیمیایی مناسب برای تولید تیرآهن‌هاش را داشته باشد.
۲. فرآیند نورد گرم
در این مرحله، شمش‌های فولادی وارد کوره نورد گرم می شوند که دما در آن به حدود 1000 درجه سانتی گراد یا بیشتر می‌رسد. این حرارت باعث می‌شود فولاد حالت نرم و خمیری پیدا کند. سپس شمش‌ها از قالب‌های مخصوص عبور داده می شوند که باعث شکل گیری اولیه تیرآهن‌هاش می‌شود. نورد گرم باعث می‌شود که فولاد انعطاف پذیر شده و به شکل‌های مختلف تبدیل گردد.
۳. عبور از مجموعه نوردها
در این مرحله، شمش فولادی به چندین مجموعه نورد منتقل می‌شود. این نوردها به صورت رول‌ها یا غلتک‌های دایره‌ای تنظیم می شوند و وظیفه دارند که فولاد را از دماهای بالا به شکل دقیق تری درآورده و به شکل‌هاش تبدیل کنند. این نوردها فشار زیادی به فولاد وارد می‌کنند تا آن را به شکل تیرآهن با ابعاد استاندارد برسانند.
تیرآهن‌هاش، همان طور که از نام آن پیداست، دارای شکل H است که با استفاده از بال‌های پهن و جان باریک ایجاد می‌شود. در این مرحله، بال‌ها و جان تیرآهن تحت فشار قرار می‌گیرند تا شکل نهایی خود را پیدا کنند. این فرآیند باید به دقت کنترل شود تا ابعاد تیرآهن مطابق با استانداردهای بین المللی باشد.
۴. اصلاح و تنظیم ابعاد و ضخامت
پس از اینکه تیرآهن‌هاش به شکل کلی خود رسید، مرحله‌ای از فرآیند نورد برای اصلاح لبه‌ها و تنظیم ضخامت بال‌ها و جان‌ها انجام می‌شود. در این مرحله، سعی می‌شود که هم بال‌ها و هم جان تیرآهن در طول‌های مختلف، ضخامت یکنواختی داشته باشند و هیچ گونه عیب و نقصی در سطح آن‌ها مشاهده نشود.
۵. سرد کردن تیرآهن
پس از اینکه تیرآهن‌هاش به شکل نهایی رسید، به واحد خنک کننده منتقل می‌شود. این واحد معمولاً شامل آب پاش‌ها یا فن‌های بزرگ است که به تدریج دمای تیرآهن را کاهش می‌دهند. خنک کردن تیرآهن بسیار مهم است زیرا فرآیند سرد شدن سریع به حفظ استحکام و خاصیت کشسانی آن کمک می‌کند.
۶. برش به‌اندازه‌های استاندارد
در مرحله بعد، تیرآهن‌هاش به طول‌های مشخص برش می‌خورد. معمولاً طول استاندارد تیرآهن‌های‌هاش ۱۲ متر است، اما در صورت نیاز می‌توان این اندازه را تغییر داد. برش دقیق تیرآهن‌ها، به دقت اندازه‌ها و ابعاد مشخص شده طبق استانداردهای فنی کمک می‌کند و از خطاهای احتمالی جلوگیری می‌کند.
۷. آزمون‌ها و کنترل کیفیت
پس از تکمیل مراحل تولید، تیرآهن‌هاش تحت آزمون‌های مختلف کیفیت قرار می‌گیرد. این آزمایش‌ها معمولاً شامل تست‌های مقاومت کششی، ضخامت سنجی، آزمون خمش و بررسی سطحی هستند. هدف این است که مطمئن شویم تیرآهن تولیدشده از لحاظ فنی و ساختاری مشکلی ندارد و برای استفاده در پروژه‌های عمرانی آماده است.
۸. بسته بندی و ارسال به بازار
پس از گذراندن مراحل کنترل کیفیت، تیرآهن‌های‌هاش آماده بسته بندی و ارسال به بازار می شوند. در این مرحله، تیرآهن‌ها به طور عمده برای پروژه‌های مختلف مانند ساخت ساختمان‌ها، پل‌ها، و سوله‌ها به بازار عرضه می شوند.
تولید تیرآهن‌هاش به روش نورد سرد
در برخی از کارخانه‌ها، به ویژه در شرایط خاص و برای تولید محصولاتی با مشخصات خاص، از روش نورد سرد برای تولید تیرآهن‌هاش استفاده می‌شود. در این روش، مواد در دمای پایین تر از نورد گرم تحت فشار قرار می‌گیرند تا دقت ابعادی بیشتری در تولید حاصل شود.
تولید تیرآهن‌هاش فرآیندی پیچیده و نیازمند دقت بالا است که شامل مراحل آماده سازی مواد اولیه، نورد گرم، اصلاح ابعاد، خنک کردن، و کنترل کیفیت می‌شود. این تیرآهن‌ها به دلیل استحکام و مقاومت بالا، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به ویژگی‌های خاص ساختاری این تیرآهن‌ها، تولید آن‌ها باید به طور دقیق انجام شود تا کیفیت نهایی محصول تضمین گردد.
کارخانه‌های تولیدکننده تیرآهن‌هاش در ایران
تیرآهن‌هاش در ایران توسط چندین کارخانه معتبر تولید می‌شود. برخی از مهم ترین تولیدکنندگان این محصول عبارتند از:
ذوب آهن اصفهان فایکو مازندران جهان فولاد غرب کرمانشاه فولاد غرب آسیا قم ظفر بناب و فولاد ناب تبریز شاهین بناب و پروفیل صنعت ماهان نورد و فولاد احرامیان یزد
قیمت تیرآهن‌هاش چگونه محاسبه می‌شود؟
نرخ تیرآهن‌هاش بر حسب کیلوگرم اعلام می‌شود و به وزن هر شاخه بستگی دارد. برای محاسبه قیمت، کافی است وزن تیرآهن را در قیمت واحد ضرب کنید. عوامل موثر بر قیمت هاش شامل:
نوسانات بازار آهن هزینه‌های تولید و حمل ونقل عرضه و تقاضای بازار ابعاد و نوع تیرآهن (سبک، سنگین یا فوق سنگین)
برای اطلاع از قیمت روز تیرآهن‌هاش، و یا قیمت نبشی بررسی نمودارهای قیمت و مشاوره خرید، می‌توانید با کارشناسان فروش تماس بگیرید.
جمع بندی
تیرآهن‌هاش یکی از پروفیل‌های فولادی پرکاربرد در ساختمان سازی و صنایع عمرانی است. این محصول با داشتن بال‌های پهن، استحکام بالا و مقاومت در برابر فشارهای سنگین، گزینه‌ای ایده آل برای سازه‌های مرتفع، پل‌ها، برج ها و پروژه‌های بزرگ محسوب می‌شود.
اگر قصد خرید تیرآهن‌هاش را دارید، بهتر است ابعاد، وزن، استانداردها و برندهای تولیدی را در نظر بگیرید و از منابع معتبر و تامین کنندگان با تجربه اقدام به خرید کنید.
برای استعلام قیمت و دریافت مشاوره، با کارشناسان فولادفیدار تماس بگیرید.
این مطلب تبلیغاتی است و محتوای آن توسط سفارش دهنده تهیه شده است.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.