کلاف سردرگم افزایش دستمزدکارگران

ساعت 24 - سبد معیشتی جامعه کارگران که در دی ماه به ۲۳ میلیون و ۴۴۱هزار و ۶۶۴ تومان رسیده بود با توجه به افزایش نرخ تورم در بهمن ماه، اکنون به ۲۴ میلیون و ۳۱۰هزار تومان افزایش یافته است.

این افزایش قیمت سبد معیشت در شرایط کنونی اقتصاد کشور، موضوع چندان عجیبی به نظر نمی‌رسد چون به گزارش مرکز آمار متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور در بهمن ماه رشد چشمگیری داشته است. طبق این گزارش، بیشترین تورم ماهانه مربوط به اقلام «سیب‌زمینی»، «لوبیا چیتی» و «بادمجان» بوده است. طبق این گزارش، متوسط قیمت سیب‌زمینی 217درصد، بادمجان 122.9درصد و گوجه‌فرنگی 116.1درصد نسبت به بهمن سال گذشته رشد داشته است. با این حساب می‌توان دانست که تعیین حداقل دستمزد کارگران برای سال آینده تا چه حد مهم و حیاتی است.

در همین زمینه یک اقتصاددان در ارتباط با معیارها و مکانیسم تعیین دستمزد کارگران گفت: معمولاً درباره افزایش حداقل دستمزد، چهار رویکرد مطرح می‌شود که موافقان و مخالفان خود را دارد. این رویکردها عبارتند از افزایش دستمزد مطابق یا بیش از تورم، افزایش دستمزد کمتر از تورم، تفاوت دستمزدها براساس مناطق و تفاوت دستمزدها براساس رسته‌های صنفی و شغلی.

کاهش توامان تاب‌آوری مردم و صنایع

حسین عبده تبریزی در پاسخ به این سوال که «بهترین رویکرد برای تعیین دستمزد منصفانه که بتواند قدرت خرید کارگران را حفظ کرده و یک سیاست پایدار و بدون نوسان را در طول سال‌های مختلف دنبال کند، چیست» به ایلنا گفت: راه‌حل‌ها به دشواری می‌تواند همه جوانب موضوع را دربرگیرد. از یک طرف با توجه به آسیبی که معیشت خورده، حداقل در حد تورم باید سعی کنیم که دستمزدها ترمیم پیدا کند اما از طرف دیگر حاشیه‌های سود صنایع هم آسیب دیده و بهترین کسب‌وکارها نیز مساله‌دار شده‌اند اما از این طرفی هم شرایط را جوری نمی‌بینم که دستمزدها کمتر از تورم پرداخت شود چون مردم هم تاب‌آوری‌شان به شدت کاهش یافته است.

او افزود: از طرفی می‌بینم که بخش قابل ملاحظه‌ای از صنایع مشکل پیدا کرده‌اند اما از جمیع جهات فکر می‌کنم با نرخی که بانک مرکزی اعلام می‌کند، باید نرخ حداقل دستمزد تامین شود و در وضعیت مطلوب‌تر باید حقوق‌ها را بالاتر ببریم. در حال حاضر بسیاری از دارایی‌ها در دسترس مردم نیست. مثلاً خرید مسکن برای بخش قابل ملاحظه‌ای از مردم ناممکن شده چرا که قیمت مسکن و ساختمان خیلی از دستمزدها پیشی گرفته است. در عین حال پایین بودن دستمزدها نیز به قدرت خرید صدمه می‌زند و این نکته را نیز کسب‌وکارها باید درک کنند.

قیصری: اگر دولت در بازی سه‌جانبه‌گرایی بخواهد صرفاً یک جایگاه میانه را انتخاب کند، احتمالاً منجر به فروافتادن بخش‌هایی از جامعه که هم‌اکنون نیز در فلاکت به سر می‌برند، به وضعیتی فجیع‌تر خواهد شد

دولت و موضوعی به نام کارمندان و کارگران مازاد

عبده تبریزی ادامه داد: افزایش دستمزد در برخی از صنایع می‌تواند قابل تحمل باشد و در برخی دیگر نیست. اگر دولت وضع خوبی داشت، می‌گفتیم که دولت در این شرایط کمک کند اما یکی دیگر از مشکلات ما نیروی کار عظیمی است که در نهادهای دولتی مختلف و در شرکت‌ها حضور دارند. در واقع این نیروها به طرق مختلف در این نهادها حضور یافته‌اند. مثلاً کارخانه‌ای می‌شناسم که ۶۵۰۰ کارمند دارد اما می‌گوید که ۳۵۰۰ نفر آن‌ها اضافه است. پس یکی از گرفتاری‌ها این است که اقتصاد به قدر کفایت بزرگ نشده است. ما تقریباً در همه موسسات عمومی، خصولتی‌ها و دولتی‌ها با انباشت گزاف نیروی کار روبه‌رو هستیم و کیفیت هم پایین آمده و مجبوریم حقوقی را که به یک نفر باید می‌دادیم، اکنون بین سه نفر توزیع کنیم لذا این مشکلات، راه‌حل‌های کوتاه‌مدت هم ندارد چون بیکار کردن مردم نیز تبعات بسیاری دارد.

وی با بیان اینکه اکنون دانشگاه‌ها، ادارات دولتی، نیروگاه‌ها و... نیروهای بسیار اضافه دارند بنابراین پول‌شان را بین این نیروی کار اضافه توزیع می‌کنند و اقتصاد ایران مرتب در حال کوچک شدن است، افزود: با این شرایط ممکن است که برخی واحدها در آینده نتوانند پرداختی‌های مناسب داشته باشند و نیروی کار هم مجبور باشد که با رقم پایین‌تر کار کند. از این نظر می‌بینیم که چه‌اندازه کارهای غیررسمی بیشتر شده که دلیلش پایین بودن دستمزدهاست. بهبود معیشت به طور کلی راه‌حل‌های کوتاه‌مدت ندارد. اگر شرایط پیش رو به نحوی تغییر نکند، به مشکل اجتماعی برخورد خواهیم کرد اما دست‌کم برای امسال، به نظرم دولت چاره‌ای ندارد جز اینکه دستمزد را به‌اندازه تورم اصلاح کند.

عبده‌تبریزی: اگر شرایط پیش رو به نحوی تغییر نکند، به مشکل اجتماعی برخورد خواهیم کرد اما دست‌کم برای امسال، به نظرم دولت چاره‌ای ندارد جز اینکه دستمزد را به‌اندازه تورم اصلاح کند