خاموشی کوره‌‌های سیمان
م در آینده صنعت خاکستری؛
از خاموشی کوره‌‌های سیمان تا خمیدگی ستون اقتصادی کشور
ساعت 24 - صادرات سیمان نه تنها به افزایش درآمدهای ارزی کمک کرده است، بلکه توانسته است باعث گسترش روابط اقتصادی و دیپلماسی تجاری با کشورهای منطقه شود.
به گزارش ایلنا؛ صنعت سیمان ایران با بیش از ۹۰ سال سابقه، یکی از صنایع حیاتی و تاثیرگذار در توسعه‌ی اقتصادی کشور به شمار می‌آید. این صنعت به دلیل کاربرد گسترده در پروژه‌های عمرانی، زیرساختی و ساخت‌وسازهای مسکونی، نقش مهمی در تامین نیازهای توسعه‌ای کشور ایفاء می‌کند. با ۷۸ کارخانه فعال در سراسر کشور، ظرفیت تولید سیمان به سالانه ۸۹ میلیون تن می‌رسد که این حجم از تولید، ایران را به یکی از قطب‌های اصلی تولید سیمان در منطقه تبدیل کرده است.
سهم تولید داخلی و مصرف
در سال ۱۴۰۲، میزان تولید کلینکر در ایران حدود ۷۶ میلیون تن و میزان تولید سیمان حدود ۷۱ میلیون تن رسید. از این میزان، ۶۶ میلیون تن برای تامین نیازهای داخلی مصرف شد. این ارقام نشان‌دهنده‌ی وابستگی شدید بخش‌های مختلف اقتصادی به سیمان برای پیشبرد پروژه‌های توسعه‌ای است. صنعت ساخت‌وساز، پروژه‌های زیربنایی و حتی طرح‌های صنعتیِ همگی بر این محصول تکیه دارند.
در عین حال، توزیع مصرف داخلی نشان می‌دهد که پروژه‌های مسکن‌سازی، ازجمله طرح‌های حمایتیِ دولت در حوزه مسکن، از عمده‌ترین مصرف‌کنندگان سیمان هستند. از سوی دیگر، اجرای پروژه‌های زیربنایی در حوزه حمل‌ونقل، سدسازی و زیرساخت‌های صنعتی نیز سهم مهمی از این مصرف را به خود اختصاص داده‌اند.
نقش صادرات در رونق اقتصادی
در سال ۱۴۰۲، حدود ۱۴ میلیون تن از تولید سیمان و کلینکر به بازارهای خارجی صادر شد. این میزان صادرات، علاوه بر ایجاد ارزآوری، نقش مهمی در تقویت جایگاه ایران در بازارهای بین‌المللی ایفاء کرده است. کشورهای عراق، کویت، افغانستان و فدراسیون روسیه بزرگ‌ترین واردکنندگان سیمان ایران بوده و سهم عمده‌ای از صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. به گونه‌ای که ۷۱ درصد سهم وزنی و ۶۹ درصد سهم ارزشی صادرات سیمان و کلینکر به این کشورها تعلق دارد.
صادرات سیمان نه‌تنها به افزایش درآمدهای ارزی کمک کرده است، بلکه توانسته است باعث گسترش روابط اقتصادی و دیپلماسی تجاری با کشورهای منطقه شود. این صنعت، با تامین نیازهای کشورهای همسایه و ایجاد ارتباطات تجاری پایدار، توانسته است به یکی از ابزارهای دیپلماسی اقتصادی ایران تبدیل شود. اما این تمام ماجرا نیست؛ متاسفانه صنعت سیمان هر چند که چنین جایگاهی را داشته و دارد، اما با این وصف از پتاسیل این صنعت به نحو احسن بهره نبرده‌اند. مسئولان کشور باید پاسخگوی آمار نامناسبی باشند که در ادامه‌ی این گزارش می‌خوانیم.
تغییر ظرفیت تولید کلینکر
ظرفیت تولید کلینکر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملکرد صنعت سیمان، طی نه‌ماهه اول به‌طوری‌که ۷۱ درصد سهم وزنی و ۶۹ درصد سهم جزئی مواجه بوده است. براساس اطلاعات موجود، ظرفیت تولید در نه ماه اول سال ۱۴۰۲ برابر با ۸۶.۵ میلیون تن بوده و این مقدار در نه ماه اول سال ۱۴۰۳ به ۸۷ میلیون تن رسیده است. محاسبات نشان می‌دهد که این افزایش، تنها حدود ۰.۵۸ درصد بوده است.
این میزان تغییرات برای یک صنعتِ با اهمیتِ راهبردی هم مانند صنعت سیمان، ناکافی و نگران‌کننده به نظر می‌رسد. با توجه به تقاضای داخلیِ روزافزون و ضرورت تقویت جایگاه ایران در بازارهای صادراتی، رشد ناچیز ۰.۵۸ درصدی ظرفیت تولید، نشان‌دهنده‌ی کمبود برنامه‌ریزی و مشکلات زیرساختی است که این صنعت را محدود کرده است.
مشکلات ساختاری، نظیر قطع مکرر برق و گاز، فرسودگی تجهیزات تولیدی، و افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تولید، از جمله عواملی هستند که مانع رشد قابل‌توجه ظرفیت تولید کلینکر شده‌اند. این معضلات نه تنها در تامین نیازهای داخلی مشکل‌آفرین است، بلکه رقابت ایران در بازارهای صادراتی را نیز تضعیف می‌کند. بهبود زیرساخت‌های تولید و تامین انرژی پایدار، نوسازی تجهیزات و حمایت دولت از سرمایه‌گذاری در این صنعت، می‌تواند به تغییر وضعیت کمک کند. همچنین، تمرکز بر افزایش بهره‌وری و توسعه بازارهای صادراتی، ضروری به نظر می‌رسد.
در نهایت، تغییرات محدود ظرفیت تولید کلینکر، زنگ خطری برای صنعت سیمان ایران است که نیازمند اقدام‌های سریع و موثر برای رفع چالش‌ها و تقویت عملکرد این بخش حیاتی از اقتصاد کشور است.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.