عصری جدید در خاورمیانه شکل می‌گیرد؟
ساعت 24 - وبگاه میدل ایست آی در گزارشی می‌نویسد: «جنگ غزه و سقوط بشار اسد در سوریه، تا حد زیادی منطقه خاورمیانه را تکان داده‌اند با این حال، همانطور که تجربیات تاریخی نشان داده‌اند، شواهد زیادی در مورد تداوم روندهای موجود به جای ایجاد تغییرات شگرف، قابل مشاهده هستند. »
به گزارش الف؛ وبگاه "میدل ایست آی" در گزارشی با اشاره به روند تحولات منطقه در طی ماه‌های اخیر، به طور خاص سعی کرده به این سوال پاسخ دهد که آیا خاورمیانه در آستانه ظهور نظمی جدید است؟ میدل ایست آی استدلال می‌کند که برخلاف لفاظی‌های صهیونیستها و آمریکا، بسیاری از تحولات جاری در منطقه، چندان هم جدید نیستند و در گذشته نیز نمونه‌های آنها مشاهده شده است. از این رو، حداقل تجربیات تاریخی این واقعیت را مورد اشاره قرار می‌دهند که روند تحولات بجای ایجاد تغییرات عمیق، بیش از همه به تداوم روندهای پیشین گرایش دارد.
میدل ایست آی در گزارش خود می‌نویسد: «پس از آغاز جنگ اسرائیل علیه نوار غزه، بسیاری از تحلیلگران این نکته را بیان کرده و می‌کنند که نظم منطقه‌ای در خاورمیانه دستخوش تغییر و تحولات عمیقی می‌شود. تحلیلگران مختلف، شواهد گوناگونی را نیز در راستای اثبات این ایده مطرح می سازند. به عنوان مثال آنها به سقوط نظام بشار اسد در سوریه، تشدید تحرکات ترکیه در سطح منطقه و اشغال بخش‌هایی از خاک سوریه و لبنان توسط اسرائیل اشاره می‌کنند.
البته که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و رویکردهای جدید دولت آمریکا به معادلات منطقه‌ای نیز تا حد زیادی در راستای تایید این ایده که خاورمیانه به سمت یک نظم جدید حرکت می‌کند، قرار دارد. با این حال این سوال مطرح می‌شود که حقیقتا تا چه‌اندازه می‌توان این تحولات را جلوه‌هایی از زایش یک نظم جدید در خاورمیانه دانست؟
شماری از این تغییر و تحولات چندان هم بی سابقه نیستند. شاید پیشروی‌های اخیر اسرائیل و یا سطح ویرانی‌ها در غزه و لبنان جدید باشند با این حال، تاکتیک‌های نظامی به هیچ عنوان جدید نیستند. حماس و حزب الله از بسیاری جهات شبیه به سازمان آزادی بخش فلسطین در دهه‌های 1970 و 1980 هستند. در آن دوره نیز اسرائیل با اقدامات مختلف خود و اشغالگری‌اش، سعی در نابودسازی این جنبش داشت. اکنون هم اسرائیل به دنبال نابود‌کردن گروه‌های مذکور و ایجاد مناطق حائل به نفع خود است.
با این حال، در حالی که اسرائیل سازمان آزادیبخش فلسطین را مجبور کرد که لبنان را ترک کند، جنگ سال 1982 این رژیم علیه لبنان موجب ایجاد یک گروه مخالف جدید یعنی حزب الله شد. موضوعی که در نهایت نه امنیت بیشتری را برای اسرائیل ایجاد کرد و نه تسلط آن بر شامات را تضمین کرد. در واقع، به جای اینکه شاهد تقویت سلطه منطقه‌ای اسرائیل باشیم، در آن دهه(دهه 1980)، اسرائیل تا حدی در پرونده اشغالگرگری‌اش غرق شد که در نهایت مجبور به عقب‌نشینی و سازش شد.
البته شرایط زمانی و مکانی متفاوت است با این حال، این ناکامی‌ها توضیح‌دهنده ظرفیت محدود اسرائیل به ویژه از منظر نظامی بوده‌اند. موضوعی که سوال‌های زیادی را در مورد اینکه این رژیم تا چه حد می‌تواند برتری نظامی را به سلطه منطقه ای‌اش تبدیل کند، ایجاد کرده است.
ایران هنوز قدرتمند است
طرح استدلال‌های مختلف با محوریت این مساله که ایران در وضعیت کنونی در حال عقب‌نشینی است، چندان نباید جدی گرفته شود. هنوز فاصله زیادی تا ضعیف شدن ایران در سطح منطقه وجود دارد. این کشور همچنان نفوذ قابل ملاحظه‌ای در عراق دارد و متحدان آن در یمن از دلِ درگیری‌های ماه‌های اخیر، قدرتمندتر از قبل ظاهر شده‌اند. حماس و حزب الله با برخی چالشها رو‌به‌رو شده‌اند با این حال هنوز زنده هستند. در عین حال، ایران در حال ارتباط گیری با گروه‌های مختلفی است که می‌توانند در آینده سوریه ایفای نقش موثر داشته باشند.
باید توجه داشته باشیم که موقعیت منطقه‌ای آمریکا نیز مثل گذشته نیست. اولویت‌های اصلی سیاست دولت ترامپ در قبال منطقه یعنی حمایت گسترده از اسرائیل و تشدید تحریم‌ها علیه ایران، رویکردهایی بوده‌اند که بسیاری از روسای جمهور پیشین آمریکا نیز به آنها اقبال داشته‌اند و به هیچ وجه جدید نیستند.
اینکه ترامپ می‌گوید مایل به کنترل گرفتن نوار غزه است، موضوعی جدیدی است با این حال، باید صبر کرد و دید که آیا این موضوع یک طرح جدی است یا نه صرفا یک کارت برای برای چانه‌زنی با حماس و رهبران عربی است. ورای اسرائیل و ایران، ترامپ تا حد زیادی علایق خود و دولتش را معطوف به خارج از خاورمیانه کرده است.
با این حال، به طور همزمان، برخی تغییرات اخیر می‌توانند تحولات تازه‌ای را رقم بزنند. سقوط نظام سیاسی سابق سوریه رویدادی است که تا حد زیادی شبیه به سقوط صدام حسین در عراق است. تحولی که به کل سیاست داخلی و خارجی عراق را دگرگون کرد.
درست به همین دلیل است که هنوز هیچ ادارک روشنی در مورد آینده سوریه وجود ندارد. همانطور که تحولات خونینِ چند روز اخیر اثبات کرده‌اند، امکان دارد که سوریه غرق در درگیری‌های بیشتر شود. موضوعی که تا حد زیادی تحقق صلح و ثبات را به یک امر دشوار برای سوریه تبدیل می‌کند. در لبنان نیز هنوز شرایط باثباتی ایجاد نشده و مشخص نیست در آینده در این کشور چه خواهد شد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.