ترامپ مذاکرات چندجانبه با ایران را نمیپذیرد
ساعت ۲۴ - روزنامه انگلیسیزبان South China Morning Post مستقر در هنگ کنگ مینویسد: به گمان کارشناسان بسیار بعید است که ایالات متحده به مذاکرات چندجانبه بازگردد زیرا ترامپ هرگز باور نداشت که چندجانبه گرایی میتواند مشکلات را حل کند.
به گزارش ایرنا، ایالات متحده در دولت دوم دونالد ترامپ هم سیاست یکجانبه گرایی نسبی را در مسیر تلاش برای متوقف سازی توسعه برنامه هستهای ایران انتخاب کرده است. در شرایطی که تهران گفت و گو با تروئیکای اروپایی حاضر در برجام (فرانسه، آلمان و بریتانیا) را آغاز کرده و رایزنیهای دو و سه جانبه ایران با چین و روسیه هم در این مسیر ادامه دارد، دونالد ترامپ تلاش میکند در بهترین حالت ها از یکی از این کشورها به عنوان میانجی و واسطه برای پیغام رسانی با تهران استفاده کند و به آنها وزنی مساوی با یک طرف مذاکراتی ندهد.
South China Morning Post (SCMP) که یک روزنامه انگلیسیزبان مستقر در هنگ کنگ و یکی از معتبرترین رسانههای خبری در آسیا محسوب میشود در تازه ترین نوشتاری که در خصوص مذاکرات برای احیای برجام یا توافقی مشابه مبتنی بر فرمول برجام نوشته، هشدار داده است که شاید مذاکرات چندجانبه موفقیت آمیز پکن با تهران و مسکو منجر به فشار بیشتر از سوی واشنگتن شود.
نویسنده این گزارش تحلیلی در این خصوص مینویسد: تحلیلگران انتظار دارند که واشنگتن در پاسخ به مذاکرات هستهای سه جانبه اخیر بین چین، ایران و روسیه، با توجه به اجماع سخت تر در ایالات متحده علیه پکن، میزبان این نشست، فشار بر تهران را افزایش دهد. به گفته کارشناسان، به رغم این فشارها، چین به پیگیری مذاکرات چندجانبه در مورد مسئله هستهای ادامه خواهد داد و از آنها برای تقویت نقش خود به عنوان یک میانجی کلیدی در خاورمیانه و گسترش بیشتر نفوذ منطقهای خود استفاده خواهد کرد.
در بحبوحه رقابت فزاینده چین و آمریکا در سراسر جهان، واشنگتن ممکن است سیاست راست گراتری را در قبال ایران در پیش بگیرد. این در حالی است که پکن رویکرد پایدارتری را در قبال مسئله هستهای ایران در پیش گرفته است. در مذاکرات پکن در ۱۴ مارس، سه کشور بار دیگر بر تعهد خود به منع گسترش سلاحهای هستهای تاکید کردند و به طور مشترک «تحریم ها، فشار، یا تهدید به استفاده از زور» را محکوم کردند. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین همچنین اصول پنج مادهای را برای حل مسئله هستهای ایران پیشنهاد کرد که شامل تعهد به برجام بود که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را در دوره اول ریاست جمهوری خود از آن خارج شد.
استقبال مثبت تهران از این مذاکرات در تضاد کامل با رد سریع پیشنهاد واشنگتن مبنی بر مذاکره مستقیم بود. رئیس جمهور آمریکا همزمان با اعلام این خبر که مشتاق توافق با تهران است و در این زمینه نامهای هم به رهبر ایران نوشته است تهدید کرده که جایگزین این توافق، گزینه نظامی خواهد بود. سیاست دوگانه و متناقضی که با مخالفت جمهوری اسلامی ایران روبه رو شده است.
نویسنده این مطلب در ادامه تحلیل میکند که رویکرد تهران نسبت به پکن و تلاشهای چندجانبه آن میتواند واکنش شدیدتری را از سوی ایالات متحده به دنبال داشته باشد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که «ترامپ از حمایت استراتژیک روسیه و چین از ایران ناراحت است و همین نارضایتی میتواند اسباب فشار بیشتر بر تهران شود. »
به گمان کارشناسان بسیار بعید است که ایالات متحده به مذاکرات چندجانبه بازگردد زیرا ترامپ هرگز باور نداشت که چندجانبه گرایی میتواند مشکلات را حل کند. ترامپ به صراحت اعلام کرده که استراتژی فشار حداکثری برای چهار سال آینده ادامه خواهد داشت مگر آنکه ایران با پیشنهاد ترامپ برای مذاکرات احتمالا مستقیم موافقت کند.
یان وی، معاون انستیتوت مطالعات خاورمیانه در دانشگاه شمال غربی چین، معتقد است که ممکن است مشارکت عمیق تر پکن در مذاکرات هستهای تنشها را بیشتر کند. به گفته یان، تعامل پکن به طور بالقوه میتواند واشنگتن را به سمت اتخاذ موضعی تهاجمی تر در قبال ایران سوق دهد، نه اینکه به دنبال یک راه حل دیپلماتیک متوازن باشد.
در بحبوحه رقابت فزاینده چین و آمریکا در سراسر جهان، واشنگتن ممکن است سیاست راست گراتری را در قبال ایران در پیش بگیرد. این در حالی است که پکن رویکرد پایدارتری را در قبال مسئله هستهای ایران در پیش گرفته است. تحلیلگران بسیاری معتقدند که تعامل چین با ایران و روسیه در مورد مسئله هستهای با استراتژی دیپلماتیک گسترده تر آن در خاورمیانه همسو است، جایی که پکن پس از تمرکز قبلی بر روابط اقتصادی، به طور فعال با سیاستهای منطقهای درگیر است.
حضور چین در منطقه از زمان امضای برجام در سال ۲۰۱۵ به طور قابل توجهی گسترش یافته است و پکن این روزها خاورمیانه را عرصهای حیاتی برای برنامههای جهانی خود میداند. در سال ۱۴۰۲، چین میانجیگری یک توافق صلح تاریخی بین عربستان سعودی و ایران را انجام داد. پس از آن سال گذشته مذاکراتی در پکن انجام شد که ۱۴ جناح فلسطینی از جمله حماس و فتح را گرد هم آورد.
کلمنس چای، پژوهشگر موسسه خاورمیانه دانشگاه ملی سنگاپور در این باره میگوید: «ادامه دیپلماسی چین در خاورمیانه منعکس کننده محاسبات دقیق این کشور در به تصویر کشیدن خود به عنوان یک بازیگر فعال در منطقه است.»
به گفته چای، میزبانی گفتگوهای سه جانبه اخیر میان ایران چین و روسیه همچنین به پکن اجازه میدهد تا آنچه را که تاکتیکهای اجباری واشنگتن میداند، به چالش بکشد. محاسبات چین در مورد میزبانی مذاکرات هستهای ایران همچنین استفاده از فرصت برای محکوم کردن روایت قلدرمابانه آمریکا است.»
ادامه دیپلماسی چین در خاورمیانه منعکس کننده محاسبات دقیق این کشور در به تصویر کشیدن خود به عنوان یک بازیگر فعال در منطقه است. سان دگانگ، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه فودان، خاطرنشان کرد که چین حتی به عنوان یک شریک نزدیک، برای جلوگیری از توسعه برنامه هستهای ایران به سمت تسلیحاتی شدن تلاش میکند؛ مسالهای که میتواند کشورهای عربی، به ویژه در خلیج فارس، را به واشنگتن نزدیک کند.
سان در این باره میگوید: «اگر ایران به پیشروی در مورد مسئله هستهای ادامه دهد، توازن منطقهای را به هم می زند و بسیاری از کشورهای عربی را به سمت ایالات متحده سوق میدهد که به نفع چین نیست.» او گفت: «چین برای توازن منطقهای در مسئله هستهای ایران دخالت دارد. .. این کشور امیدوار است که مسئله هستهای ایران بتواند با توسل به دیپلماسی حل و فصل شود و از رویارویی بین ایالات متحده و ایران جلوگیری کند. »
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.