با تحریم ،آب گل الود می شود تا ماهی بگیرند

«جهان‌صنعت»- همیشه این پرسش وجود دارد که چرا سیاستمداران مسائل ساده و روشن در امور اقتصادی را نمی‌فهمند؟ آن‌هایی که خوشبین هستند باور دارند سیاستمداران از فقدان دانش اقتصادی رنج می‌برند و
به همین دلیل درک بازی متغیرهای اقتصادی و پیچیدگی رفتار اقتصاد برایشان دشوار است.

این گروه حتی تا جایی پیش می‌روند که در منازعات میان اقتصاددانان و سیاستمداران حق را به سیاستمداران می‌دهند و می‌گویند آن‌ها باید کشور را اداره کنند. برخی دیگر اما به این نتیجه رسیده‌اند که سیاستمداران از رفتار متغیرهای اقتصادی با استفاده از تجربه ملی و جهانی آگاهی دارند ولی برایشان به دلایل گوناگون سخت است که آ‌موزه‌های دانش اقتصاد و نیز توصیه‌های اقتصاددانان را به کار گیرند. یکی از دلایل با اهمیت در این چارچوب تعارض منافع فردی و شخصی و گروهی-جناحی سیاستمداران با آموزه‌ها و تجربه‌های اقتصادی است. در حالتی که نمی‌خواهیم به مقوله مالی و رانت‌خواری بپردازیم می‌توان گفت سیاستمداران وعده‌های سیاسی می‌دهند و برای اینکه به وعده‌های خود که بیشتر وقت‌ها غیر‌کارشناسی است عمل کنند رفتارهایی برخلاف دانش اقتصاد اتخاذ می‌کنند. به طور مثال آقای پزشکیان وعده داده است نرخ دلار را تثبیت کند و با اینکه می‌داند منابع ارزی کافی برای تثبیت نرخ ارز را ندارد اما باز هم اجازه نمی‌دهد قیمت ارز در بازار ارز تعیین شود.

تالبته این مثال ساده‌ای است و می‌توان آن را جلوتر برد و گفت نهادهای سیاسی نیرومندی هستند که به رییس دولت گفته‌اند حمایت از او به شرطی است که دلار ارزان در بازار باشد و آن‌ها از این بازار سود غیرمتعارف به دست آورند. یا اینکه می‌توان گفت شاید گروهی از وارد‌کنندگان منافعشان این است که دلار ارزان باشد و… برای اینکه این مقوله روشن‌تر شود بایدموضوع تحریم را در کانون توجه قرار دهیم. آیا در حالی که کارشناسان و آگاهان می‌گویند 15‌میلیارد دلار در سال نصیب کسانی می‌شود که تمایل دارند تحریم ادامه یابد و می‌توانند یک درصد آن را برای نگهداری از شرایط تحریم در جاهای گوناگون هزینه کنند، این تعارض منافع با خواست شهروندان قابل اعتنا نیست؟ سیاستمداران و گروه‌های ذی‌نفوذ پشت آن‌ها خود را به نفهمیدن می‌زنند و آب را گل‌آلود می‌کنند تا همچنان ماهی‌های درشت بگیرند‌‌. این گروه‌ها اتفاقا در صف نخست عدالتخواهان نیز می‌ایستند.