معامله «سرمایه‌گذاری» و «تسامح هسته‌ای»
ساعت 24 - تقریبا حالا همه چشم‌ها در ایران به روز شنبه 23 فروردین دوخته شده و شاید همین طنز ساده که ایرانی‌های گریزان از روز آغاز هفته، اکنون منتظر شنبه هستند برای درک اهمیت مذاکراتی که در پیش است، کافی باشد.
روزگاری مذاکرات برجام در سال 2015 را مذاکرات قرن نامیده بودند؛ مذاکراتی که قرار بود پس از توافق در آن سربازان پوتین‌هایشان را دربیاورند و جنگی رخ ندهد و به نظر می‌رسد حالا آن چه در روزهای آینده در پیش است را باید مذاکرات قرن نامید.
تجربه مذاکرات 2015 پیش روی مذاکرات 2025
نیویورک‌تایمز روز چهارشنبه نهم آوریل(۲۰ فروردین ۱۴۰۴) در گزارشی ضمن اشاره به همین موضوع نوشت که ترامپ در سال ۲۰۱۶ گفته بود که «تیم مذاکره‌کننده باراک اوباما باید فقط از پشت میز مذاکره بلند می‌شد و جلسه را ترک می‌کرد. ایرانی‌ها خودشان بازمی‌گشتند. » ترامپ در آن زمان به دو خبرنگار نیویورک‌تایمز گفته بود: «اگر آن‌ها چند بار جلسه را ترک می‌کردند، این توافق می‌توانست خیلی بهتر باشد. آن‌ها خیلی بد مذاکره کردند. »
جالب این که در داخل نیز تندروهایی چون کیهان و طیف پایداری معتقد بود تیم مذاکره کننده ایرانی بد مذاکره کرد اما در مقابل ترامپ برنده مذاکرات برجام را حلقه مذاکره کننده ایرانی می‌دانست و البته که حالا برای او نیز آزمون بزرگی است. ترا ادعاهایی مطرح کرد که همین نیز اکنون کار را برایش سخت تر می‌کند؛ به خصوص که تیم ایرانی در سال‌های اخیر ماهرتر شده و خطاهای دور قبل را شناسایی کرده و دیگر به راحتی دچار اشتباه سهوی نیز نخواهد شد.
اما در این بین موارد بسیاری مطرح است که به نظر می‌رسد مسیر را برای طرفین در طول مذاکره می‌تواند ناهموار کند؛ از جمله این موارد یکی موضوع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی بود و بر همین اساس شاید بتوان سخنان دیروز مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران را به خوبی درک کرد.
بازی چهاروجهی پزشکیان در زمین مذاکرات
پزشکیان در سخنان روز گذشته خود توامان هم تندروهای داخلی را به عقب راند و هم نشان داد در صورت حضور اقتصادی عزتمندانه، ایران با سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها مشکلی نخواهند داشت.
«مسعود پزشکیان» روز چهارشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۴ در آیین روز ملی فناوری هسته‌ای ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هسته‌ای در بخش مهمی از سخنانش گفت:«من هر هفته بارها و بارها خدمت مقام معظم رهبری هستم ایشان با سرمایه‌گذار آمریکایی در کشور هیچ‌گونه مخالفتی ندارند، سرمایه‌گذار بیاید و سرمایه‌گذاری کند. »
هم چنین محور مهم دوم این بود که رئیس‌جمهور بار دیگر با تاکید بر این که ما به دنبال بمب اتمی نیستیم، تصریح کرد: «می‌گویند ایران می‌خواهد بمب اتمی تولید کند، چه کسی بالاتر از رهبر انقلاب می‌تواند سیاستگذاری کند که رسما و علنا اعلام کرده‌اند که ما به دنبال ساخت بمب اتم نیستیم. صد بار راستی‌آزمایی کردید، هزار بار دیگر هم راستی‌آزمایی کنید، اما بدانید که ما به علم هسته‌ای، انرژی هسته‌ای در تمام زمینه‌ها نیاز داریم و این نیاز را آن‌ها هیچگاه رفع نخواهند کرد، آن‌ها ما را ذلیل می‌خواهند، ولی ما ذلیل نخواهیم ماند. »
پزشکیان در سومین محور مهم سخنانش تاکید کرد که ایران به دنبال جنگ نیست اما در مقابل تجاوز نظامی نیز سکوت نمی کند و گفت:«ما به دنبال جنگ نیستیم، اما در مقابل هر تجاوزی با علم و توانی که عزیزان خلق کرده‌اند، با قدرت می‌ایستیم. هر چقدر بیشتر ضربه بزنند، قویتر خواهیم شد؛ هر چقدر بیشتر تهدید کنند، محکم‌تر خواهیم ایستاد. ما متجاوز نیستیم و قرار نیست به کسی تجاوز کنیم.»
چهارمین و یکی از مهم ترین محورهای مهم سخنان روز گذشته پزشکیان را نیز باید این موضوع دانست که عراقچی با رهنمودهای رهبری در عمان حاضر خواهد شد. او تاکید داشت که: «روز شنبه دکتر عراقچی با توصیه‌ها و سفارش‌های رهبری در عمان با نمایندگان آمریکا در جلسه غیر مستقیم گفت وگو می‌کنند. موضع ما مشخص و رهبری بارها تکرار کردند و در رابطه با سایر مسائل که می‌تواند گفت وگو شکل بگیرد، تعامل خواهیم کرد. »
در حقیقت رئیس جمهور که تمامی روزهای اخیر را سکوت کرده بود در یک مکان مهم و در روزی حساس توامان هم به تندروهای داخلی تذکر داد که هیچ مذاکره‌ای بدون صلاحدید بالادستی‌ترین مقام کشور در جریان نیست و توامان به طرف‌های غربی خبر داد که در مساله سرمایه‌گذاری نیز اکنون مسیر از همیشه هموارتر است.
درهای باز اقتصادی این بار روی میز مذاکره
در این بین اما واکنش علی لاریجانی، مشاور فعلی رهبر انقلاب و رئیس مجلس پیشین ایران نیز نشان از آن دارد که ایران برای مذاکرات مشروع برنامه ریزی دقیقی کرده است.
وی تاکید کرد که دونالد ترامپ می‌گوید صلح‌طلب است، پس نباید از تهدید و جنگ سخن بگوید. علی لاریجانی با انتشار بخشی از مصاحبه تلویزیونی خود در برنامه گفت وگوی ویژه خبری در شبکه ایکس، نوشت: «آقای ترامپ فرد با استعدادی است که توانسته در تجارت خود اینقدر پولدار شود. آمریکا می‌تواند منافع اقتصادی با ایران تعریف کند. ترامپ می‌گوید صلح‌طلب هستم، پس نباید از تهدید و جنگ سخن بگوید. حمله به ایران بدون تبعات نیست و فرماندهان نظامی با تجربه‌ای داریم.»
این بازنشر از گفت و گوی علی لاریجانی در چنین روزی شاید بیش از همیشه نشان از آن دارد که طرف ایرانی اتفاقا بر خلاف تصور ترامپ و تندروهای داخلی و البته تلاش‌های کارشکنانه نتانیاهو از همیشه برای مذاکره آماده تر است و با اشراف کامل بر ضعف‌ها و کاستی‌های مذاکرات یک دهه پیش خود در مسقط حاضر می‌شود.
عباس عراقچی در بخشی از یادداشت خود در واشنگتن پست خواستار برقراری مراوده تجاری با آمریکا شد و نوشت: «ما آماده استقبال از کسب‌وکارهای جهانی هستیم. این دولت‌های ایالات متحده و موانع کنگره‌اند که شرکت‌های آمریکایی را از فرصت هزار میلیارد دلاری ورود به اقتصاد ما دور نگه داشته‌اند. »
پیغام دقیق عراقچی از واشنگتن پست به کاخ سفید
مقاله روز دوشنبه سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در واشنگتن پست نیز موید همین نگاه بود و هر چند که اکنون برخی بر این باور هستند که ترامپ خط خبری اول را در دست گرفته اما انتشار مقاله وزیر خارجه ایران در یکی از مهم‌ترین رسانه‌های آمریکایی بدون تردید تلاشی برای تاثیرگذاری پیش از مذاکره باید ارزیابی شود.
عباس عراقچی در بخشی از این مقاله نوشت که تهران رد و بدل شدن پیام‌ها و نامه‌ها با دولت ترامپ در چند هفته اخیر را «اقدامی واقعی برای شفاف‌سازی مواضع و گشودن دریچه‌ای به سوی دیپلماسی» می‌داند. او همچنین با اشاره به مذاکرات غیر‌مستقیم با آمریکا در سال ۲۰۲۱ که با میانجی‌گری اتحادیه اروپا انجام شد، دلیل بی‌ثمر بودن این مذاکرات را «فقدان اراده واقعی از سوی دولت بایدن» دانست. عراقچی با انتقاد از اقدام دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر احیای سیاست «فشار حداکثری» علیه تهران نوشت: «ما با دیواری از بی‌اعتمادی روبه‌رو هستیم و نسبت به صداقت در نیت‌ها تردیدهای جدی داریم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در بخشی دیگر از این مقاله نیز خواستار کنار گذاشتن گزینه نظامی شد و افزود: «برای حرکت رو به جلو در شرایط فعلی، نخست باید توافق کنیم که چیزی به نام گزینه نظامی نمی‌تواند مطرح باشد، چه رسد به راه‌حل نظامی. رئیس‌جمهور ترامپ نیز به روشنی این واقعیت را در فراخوانی برای آتش‌بس جهت پایان دادن به جنگ اوکراین به رسمیت شناخته است.»
رد پای سرمایه‌گذاری آمریکایی
در یادداشت وزیر ایرانی
وزیر خارجه در این یادداشت بار دیگر بر مواضع پیشین تهران مبنی بر نقض نکردن برجام به رغم خروج آمریکا از آن در ۱۰ سال گذشته تاکید کرد. او همچنین در بخشی از مقاله خواستار برقراری مراوده تجاری با آمریکا شد و نوشت: « ما آماده استقبال از کسب‌وکارهای جهانی هستیم. این دولت‌های ایالات متحده و موانع کنگره‌اند که شرکت‌های آمریکایی را از فرصت هزار میلیارد دلاری ورود به اقتصاد ما دور نگه داشته‌اند. »
عراقچی با بیان اینکه «اکنون توپ در زمین آمریکاست»، تلویحا نیز تاکید کرد ایران نه نقض پیمان کرده و نه مشکلی برای حضور شرکت‌های آمریکایی داشته بلکه این تحریم‌ها و اشتباهات دولت‌های آمریکا بوده که آن شرکت‌ها را از حضور در ایران محروم کرده است.
ایران می‌گوید آماده حضور اقتصادی آمریکا و سرمایه‌گذاران آمریکایی است و طرف مقابل برای پیگیری مذاکرات در تهران اعلام آمادگیم می‌کند؛ این پالس‌ها نشان می‌دهد که زمان تصمیم‌گیری درست در راستای منافع ملی ایران یک بار برای همیشه فرا رسیده است
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.