زندگی در جهان دوگانه

جهان به سمت اینترنت اشیا پیش میرود

ساعت 24-این‌روزها بحث و تبادل نظر درباره نسل سوم اینترنت موسوم به اینترنت اشیا، در محافل علمی و فناوری بالا گرفته است. بسیاری از موسسات بزرگ تجاری و نهادهای دولتی در حال سیاست‌گذاری و آماده‌سازی خود برای ورود به عصری هستند که در آن اتصال به شبکه‌های داده و فضای مجازی منحصر به رایانه‌ها و گوشی‌های همراه نیست.

با همه‌گیرشدن اینترنت اشیا، که ظرف کمتر از پنج سال آینده رخ خواهد داد، تقریبا هر وسیله‌ای قابلیت اتصال به اینترنت را خواهد داشت و این امر بیم‌ و امیدهای فراوانی را به‌همراه آورده است. هوشمندشدن و قابلیت فعالیت خودکار وسایل برقی و دیجیتالی، ازجمله دیگر پیامدهای ازراه‌رسیدن اینترنت اشیا است که باعث می‌شود یک جاروبرقی بتواند در زمان مشخصی فعال شود، محل تعیین‌شده از قبل را نظافت کند و سپس مجددا خاموش شود. بررسی‌های مؤسسه تحقیقاتی گارتنر نشان می‌دهد تا سال ٢٠٢٠ بیش از ٢٥ میلیارد وسیله مختلف در جهان از طریق خدمات مبتنی‌بر اینترنت اشیا به اینترنت یا دیگر شبکه‌های اطلاع‌رسانی متصل خواهند شد. بررسی‌های شرکت سیسکو نیز نشان می‌دهد تا غلبه‌یافتن پدیده اینترنت اشیا تنها سه سال زمان باقی است. بنابراین در سال ٢٠١٨ ماشین‌ها و سیستم‌های الکترونیکی می‌توانند از طریق اینترنت بی‌نیاز به انسان‌ها و حتی بیشتر از آنها با یکدیگر در ارتباط باشند.
چنین وضعیتی تاحدی یادآور فیلم‌ها و سریال‌های علمی و تخیلی است و به شک، تردید و ترس درباره آینده انسان دامن می‌زند. کار به جایی رسیده که حتی چهره‌های سرشناسی همچون استفان هاوکینگ، فیزیک‌دان مشهور، و الون ماسک، مدیرعامل شرکت تلسا سازنده خودروهای برقی و هوشمند، درباره غلبه ربات‌ها بر انسان هشدار دهند، اما واقعیت ماجرا چیست؟ باید توجه داشت براساس بررسی‌های گارتنر، تنها نیازهای مصرف‌کنندگان عامل پیش‌برنده فناوری مذکور نیست؛ هرچند این مؤلفه از سایر مؤلفه‌های تأثیرگذار در این حوزه مهم‌تر و پررنگ‌تر است. این مؤسسه تحقیقاتی پیش‌بینی کرده که تا سال ٢٠٢٠ دولت‌ها، کارخانه‌های صنعتی و مؤسسات خدماتی تأمین‌کننده آب و برق بیشترین رشد را در زمینه بهره‌گیری از اینترنت اشیا خواهند داشت. «سیو» در این زمینه گزارش می‌دهد: شاید تبادل نظر با تعدادی از مدیران مشهور فناوری در شرکت‌های بزرگ تجاری روشن‌کننده برخی ابهامات در این زمینه باشد. گواتم روی، معاون فناوری اطلاعات شرکت Waste Management، معتقد است با افزایش همگرایی جهان فیزیکی و دیجیتال، اینترنت اشیا توانایی انسان‌ها برای مدیریت و پردازش اطلاعات را افزایش خواهد داد. اینترنت اشیا از پتانسیل کافی برای متحول‌کردن صنایع، شیوه زندگی و کار انسان‌ها برخوردار است، زیرا با استفاده از آن می‌توان از داده‌ها به‌طور مشترک و با همکاری دسته‌جمعی استفاده کرد. او می‌افزاید: در دنیای مبتنی‌بر اینترنت اشیا قطع‌شدن و دسترسی‌نداشتن به داده بی‌معناست. صاحبان مشاغل می‌توانند از این طریق در زمان مناسب به داده‌های موردنظر دسترسی داشته باشند.
این وضعیت کارآیی افراد را افزایش می‌دهد. همچنین برقراری ارتباط با مشتریان برای ارائه راه‌حل‌های بهینه برمبنای نیازهای شخصی آنها از این طریق ممکن می‌شود و در نتیجه هزینه زنجیره تأمین بهینه می‌شود. دولت‌ها هم با بهره‌مندی از اینترنت اشیا می‌توانند با مشکلات
اقتصادی-‌اجتماعی بهتر مقابله کنند، زیرا درک بهتری از انبوه داده‌هایی پیدا می‌کنند که در اختیار دارند، اما از نظر این مدیر فناوری اطلاعات مشکلاتی نیز بر سر راه استفاده از اینترنت اشیا وجود دارد که ازجمله آنها می‌توان به امنیت، حریم شخصی، چالش‌های همگرایی و ادغام داده‌ها، سیاست‌گذاری و استانداردها اشاره کرد.
نگرانی از امنیت اینترنت اشیا
به گزارش فارس، کن پیدینگتون، مدیر امور اطلاعات و مشاور اجرائی مؤسسه
MRE Consulting، هم درباره اینترنت اشیا یا به قول خودش اینترنت همه‌چیز نظرات تأمل‌برانگیزی دارد. به گفته وی اینترنت اشیا فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را برای سازمان‌ها فراهم آورده است تا از یک شبکه در حال رشد متشکل از ابزار و وسایل مرتبط با هم، ارزش فراوانی کسب کنند. او بیان می‌کند: به اعتقاد من بزرگ‌ترین فرصت‌ها، برآمده از توانایی جمع‌آوری، پردازش و واکنش در برابر جریان داده‌ای است که به‌طور آنی در دسترس است؛ به‌عنوان مثال از این طریق می‌توان زنجیره تأمین کالا را کاملا بهینه‌سازی کرد. این صاحب‌نظر، بزرگ‌ترین چالش اینترنت اشیا را مسائل امنیتی می‌داند و معتقد است با افزایش تعداد ابزار و وسایل متصل به اینترنت تعداد حملات به آنها هم افزایش می‌یابد. بنابراین باید میان تأمین امنیت و استفاده از ابزار و امکانات اینترنت اشیا تعادل برقرار شود. سام چسترمن، مدیر امور اطلاعاتی شرکت IPG Mediabrands، هم همه‌گیرشدن اینترنت اشیا را موجب تحولاتی چشمگیر در حوزه‌های مختلف می‌داند. به گفته وی انسان‌ها تنها چندسال با بازکردن قفل در خانه، پارکینگ خودرو و همین‌طور روشن و خاموش‌کردن لامپ و وسایل تهویه مطبوع منزل از طریق ابزار هوشمند، فاصله دارند. این ابزار به افراد امکان می‌دهد در هر زمان و مکان، کنترل‌های لازم را در حوزه‌های فوق‌الذکر داشته باشند.
این متخصص هم مشکل اصلی همه‌گیرشدن اینترنت اشیا را افزایش چالش‌های امنیتی می‌داند و احتمال کنترل سیستم‌های فوق‌الذکر توسط هکرها را یک مشکل اساسی می‌داند که باعث خواهد شد مدیریت سیستم گرمایش و سرمایش و روشنایی و تمامی وسایل برقی یک خانه به دست هکرهای خرابکار بیفتد. نکته دومی که وی به آن اشاره می‌کند، نگرانی از تنوع بیش از حد بازیگران عرصه اینترنت اشیا و همین‌طور ناسازگاری پروتکل‌ها و استانداردهایی است که هریک از این شرکت‌ها برای ارائه خدمات اینترنت اشیا ابداع می‌کنند، البته این مشکل معمولا در آغاز استفاده از هر فناوری جدیدی وجود دارد، اما به‌تدریج برطرف می‌شود.
باید توجه داشت براساس بررسی‌های مؤسسه مشاوره‌ای Deloitte در سال ٢٠١٥ حدود یک میلیارد وسیله سازگار با اینترنت اشیا روانه بازارهای جهانی می‌شود که نسبت به سال ٢٠١٤، ٦٠ درصد افزایش نشان می‌دهد و ازهمین‌رو تا پایان سال‌جاری میلادی در مجموع ٢,٨ میلیارد وسیله سازگار با اینترنت اشیا در جهان وجود خواهد داشت. درمجموع باید توجه داشت براساس بررسی‌های مؤسسه IDC ارزش بازار محصولات و خدمات اینترنت اشیا تا سال ٢٠١٧ به ٧.٣ تریلیون دلار می‌رسد. این در حالی است که بازار مذکور در سال ٢٠١٢ تنها ٤.٨ تریلیون دلار ارزش داشت، بنابراین درک فرصت‌ها و چالش‌های ناشی از این بازار از ضرورت انکار‌ناپذیری برخوردار است.